getuige van ontheemd licht

In de maand voorafgaand aan het Wintertuinfestival op 10 april publiceren we op Notulen van het Onzichtbare allerlei werk dat samenhangt met het festival. Het festival van 2023 gaat over plaatsbepaling: hoe onze omgeving verandert, welke invloed wij daarop hebben én welke invloed die veranderende omgeving heeft op ons. Het festival is geïnspireerd op het fenomeen ‘solastalgie’: heimwee hebben naar een plek die zo ingrijpend veranderd is dat je hem niet meer als thuis herkent.
Aan de hand van fictie willen we duiden wat we om ons heen winnen en wat we verliezen, willen we vastleggen wat bewaard moet worden of opnieuw onder de aandacht gebracht, en willen we optimistische en pessimistische vergezichten verkennen. Het Wintertuinfestival gaat over de notie van verandering: Je bevond je hier. Aansluitend bij dit thema schreef Kaya Erdinç onderstaand gedicht, met als uitgangspunt hoe technologie onze waarneming van de wereld om ons heen beïnvloed.

getuige van ontheemd licht | Kaya Erdinç

de intieme beslotenheid
van één fysieke kamer delen
met iemand die niet je partner, mobiele telefoon
of uitverkoren vreemdeling is; de terugkeer van een utopie
en iedere keer dat
een meute vensters
zich automatisch ontluikt
houd ik vol
alsof dat altijd zo is gegaan
in weerwil van de onnatuurlijke glans
waar de rekenaar
mijn wangen
mee in blijft kleuren

zo voel ik mee met de therapeutische lampen
en het gebrek aan vrijheid van dit type licht
opgesloten in deze altaartjes
als met het soort kind
dat er heeft moeten komen
om het oriëntatievermogen van twee mensen
tot leven te wekken
terwijl de context van de zon
genoeg had kunnen zijn

ieder moment dat ik internet,
projecteer ik op mezelf de overtuiging
dat afstand niet bestaat,
en dat het chemische bedrijf
niet weer een natuurgebied aan het kappen is,
omdat het serverfruit
dat ik dag in dag uit blijf plukken
geen ladder of snoeischaar behoeft

er was eens een bezwerende meme
die mij oplegde dat ik stil moest zijn
in de buurt van een klein beekje
en behoorde te luisteren
(naar haar zelfreproducerende tirade, die rust dicteerde
opgebouwd uit de pixels
voor wiens voelsprieten
het licht van Dickinson
pijnlijk ongrijpbaar bleef)

de plek van deze lezing,
eveneens ontworteld en immaterieel,
belooft jou en mij
een zalige vrijblijvendheid
waarin een zwervend bestaan
ons het limiet laat haten
terwijl het tegelijkertijd de werkelijke beek dichtkapselt
die onder een kantorencomplex
reeds zijn toekomstigheid kwijt is

er was ooit het allereerste electroding
dat de schijn van de wijdere wereld
leek te kunnen reflecteren,
zonder erbij te vertellen
dat dit onze liefde
voor het verre hier en
het dichtbije daar
in bewaring zou stellen

niet de menselijke beklemming
van een plek, te midden van een gemeenschap,
of een disciplinerende analyticus
maar vermomd als een paradijs van eindeloze openingen
met egostrelende stromingen van licht, tijd en ruimte
geheel gespolieerd
van het allerlaatste water

—

Het Wintertuinfestival is een jaarlijks festival dat uitgesproken verhalen viert in iedere vorm. Vanaf half maart gaan we van start en volg je op diverse plekken in de Nijmeegse binnenstad literair programma: van leesclub tot filmavond en van schrijfworkshops tot poëzie in de buitenlucht. Dit leidt allemaal naar het festival op tweede paasdag 10 april, wanneer we poppodium Doornroosje binnenstebuiten keren met programma in de concertzalen, het café, de loading dock en kleedkamers.