Oud Nieuws: The first rule of Alt-Right is…

Maatschappelijke thema's vanuit het perspectief van literaire klassiekers

De media bombarderen ons dagelijks met nieuwe problemen waar we ons toe moeten verhouden. Migratie, het milieu, terrorisme, allemaal worden ze gepresenteerd als de heikele kwesties van de dag – maar zijn ze dat werkelijk? Schrijvers Martijn van Koolwijk en Nicole Kaandorp verkenden op Notulen van het Onzichtbare belangrijke hedendaagse maatschappelijke thema’s vanuit het perspectief van literaire klassiekers. Max Hermens en Gerjon Gijsbers deden dit op het podium van Doornroosje tijdens de zaterdag van het Wintertuinfestival, ook hun teksten lees je na op Notulen van het Onzichtbare.

The first rule of Alt-Right is…

Steeds vaker komen in zaaltjes groepen Nederlandse en Belgische jongemannen bij elkaar. Zij zijn de Alt-Right van de lage landen en bestaan volgens de Volkskrant uit ‘een breed, los-vastverband van ­ultraconservatieven, fundamentalistische christenen, libertariërs, esoterische andersdenkenden, complotdenkers, rechtsradicalen, racisten en antisemieten. (…) Ze komen op voor het behoud van een ‘blank’ Europa, ze zijn tegen immigratie, islam, cultuurmarxisme, oikofobie en ze zijn sterk antifeministisch.’ Volgens de AIVD is het voor het eerst in de geschiedenis dat er in Nederland zo een grote groep hoogopgeleiden samenscholen om extreemrechts gedachtegoed te verspreiden en te bespreken.
In reportages die het afgelopen jaar in diverse Nederlandstalige kranten en opiniebladen verschenen, heerst het beeld van een groepering die uit lijkt te zijn op een totalitaire samenleving. Een die nog het meest lijkt op de nachtmerrie in Margaret Atwoods The Handmaid’s Tale. Maar wat lezen we in deze stukken wanneer we het gedachtegoed rechts laten liggen? Waarom voelen zo veel jonge mannen zich aangetrokken tot Alt-Right? Oftewel wat horen we als we luisteren?
Het antwoord ligt in Fight Club. Chuck Palahniuks weergaloze debuut uit 1996. Een roman over mannen die teleurgesteld zijn in een leven beheerst door zo veel mogelijk geld verdienen en consumentisme. ‘Advertising has us chasing cars and clothes, working jobs we hate so we can buy shit we don’t need. (…) Our great war is a spiritual war. Our great depression is our lives. We’ve all been raised on television to believe that one day we’d all be millionaires and movie gods and rock stars, but we won’t,’ aldus hun guru, Tyler Durden, in één van zijn vele nihilistische preken. Wat onder de mannen begint als een groeiend gevoel van niet alleen zijn in hun teleurstelling, verandert langzaam in zingeving. Een reden voor de mannen om hun haar en nagels kort te houden. Omgaan met frustraties op de meest masculiene manier denkbaar. Door te vechten. Maar dit blijkt niet genoeg. De mannen willen kennis vergaren en een daad stellen tegen het systeem dat ze een miserabel gevoel gaf. Enter project Mayhem, een militaristische onderneming die de aanval opent op de uitwassen van het kapitalisme. Controle terugnemen. Niet de grote bedrijven, maar de mannen beslissen wat zij willen. Hun onvrede vormt een bom onder de samenleving.
Fast forward naar 2018. Het consumentisme heeft plaats gemaakt voor het neoliberalisme. De gedachte dat alles voor iedereen mogelijk is. Als je maar hard genoeg je best doet heb je overal recht op. Een leugen en regelrechte voedingsbodem voor ontevredenheid. Een nieuwe generatie jonge mannen werken en leren hard. En toch knaagt er iets. De hemel blijft buiten bereik. De mannen zijn teleurgesteld in een leven waarin zij niet krijgen wat het neoliberalisme hen beloofd heeft. Gevoed door de filterbubble, segregatie en het gif van identiteitspolitiek weten ze een ding zeker. Aan hen ligt het niet. Zij doen hard hun best. De weg naar succes grenst aan duidelijke waarden en normen. Alt-Righters lopen weg met Jordan Petersons 12 regels voor het leven en trainen hun lichamen tijdens weekendretraites. Het is belangrijk voor hen om mannelijk te zijn en mannelijkheid uit te stralen. De man is te feminien geworden. We houden te veel rekening met iedereen. Een gedeelte van de groep is ervan overtuigd dat er een eindstrijd gaat komen, een oorlog om Europa een etnostaat te houden dan wel te maken. Hun onvrede vormt een bom onder de samenleving.
Ondertussen weigeren kopstukken van nationale Alt-Right bewegingen interviews te geven. The first rule of Alt-Right is…