13 Dagen In Onze Koelkast
Het transmediaproject 13 Dagen kwam tot stand in het kader van het internationale talentontwikkelingstraject CELA
Spaanse schrijver Roberto Osa is een van de deelnemers van Connecting Emerging Literary Artists (CELA). We spraken hem over hoe het is om een verhaal te vertellen aan de hand van verschillende media. Het resultaat: de website 13 Dagen In Onze Koelkast. Klik op de afbeelding en ontdek het zelf.
Vertel eens over 13 Dagen: wat is het?
13 Dagen In Onze Koelkast is een literair transmediaproject. Het vertelt het verhaal van Quim en Luz, een koppel met serieuze communicatieproblemen, en hoeveel erger hun problemen worden wanneer Quims telefoon ophoudt met werken en hij alleen nog met Luz praat via post-its op de koelkast. Het stel leeft in hetzelfde huis, slaapt in hetzelfde bed, maar hun levens en werkschema’s verschillen nogal van elkaar. Vanuit dit vertrekpunt laat 13 Dagen zien hoe moeilijk het kan zijn om elkaar te begrijpen en hoe technologie het gebrek aan communicatie in de hand werkt.
Hoe kwam je van de CELA-specialisatiecursus over transmedia storytelling tot dit idee?
In september 2017, tijdens het CELA-introductieweekend in Brussel, kwam ik op het idee voor een verhaal over een koppel verteld aan de hand van hun koelkast. In eerste instantie was ik niet overtuigd van dit idee. Weken later, tijdens de transmediacursus bij De Nieuwe Oost | Wintertuin, heb ik verschillende ideeën onderzocht, maar daarvan wist geen enkele me te pakken. Ik ging terug naar het idee van de koelkast, hoewel ik ook daarbij het gevoel bleef houden dat ik het beter weg kon gooien. Maar iedereen met wie ik erover sprak was enthousiast, dus besloot ik, voor het eerst in mijn leven, te luisteren naar vreemden.
Is de ervaring van het maken van een transmediawerk anders dan het schrijven van een verhaal, en zo ja, hoe is het anders? Zijn er methodes die je gebruikt hebt tijdens het maken van het transmediawerk die je nu in je schrijven gebruikt en vice versa?
Het ontwikkelingsproces van het transmediaproject was heel anders dan het schrijven van een roman of een kort verhaal. Ik moest er heel de tijd bij stilstaan dat er vele middelen waren die ik kon inzetten, zodat ik op elk gegeven moment een passende en intentionele keuze zou maken. Dit proces stelde andere voorwaarden aan het vertellen van het verhaal dan wanneer het zich op papier had ontvouwd. Marshall McLuhan zei het al, in het transmedia-universum moet je er te alle tijden van bewust zijn dat het medium de boodschap is.
Hoe was de samenwerking met je vier vertalers?
Het was anders dan werken met teksten op papier, omdat we in het transmediaproject ondertiteling moesten synchroniseren, spraaknotities en sms-berichten moesten vertalen, om vervolgens alles in het ‘koelkast-web’ te plaatsen. Het was complexer, technischer en daardoor minder romantisch, maar ik denk dat we allemaal veel hebben geleerd.
Hoe heb je besloten welke media je wilde gebruiken voor welk deel van het verhaal? Wanneer heb je bijvoorbeeld voor video gekozen, wanneer voor muziek, wanneer voor geluid, enzovoort?
Ik was bang dat met transmedia de gebruiker verdwaald zou raken en weg zou gaan zonder het einde te bereiken. Daarom was het belangrijk om alles op één symbolische plek samen te brengen, en die plek was de koelkast. Vervolgens heb ik media gekozen op basis van het punt in het verhaal waar we waren en hoe dichtbij de ontknoping was: hun wederzien. In de extra’s heb ik Spotify-lijsten geplaatst voor elk van de personages, zodat je hen beter kunt leren kennen door de muziek die ze luisteren. En omdat de keuken als locatie onvermijdelijk centraal staat, maar ook om de spanning wat te verlichten, heb ik YouTube-links toegevoegd waarin Luz en Quim de recepten bereiden die in het verhaal voorkomen. Dus wie wil, kan ook van deze recepten genieten.
Je zei dat je het leuk vindt om voor verschillende media te schrijven (televisie, roman, etc.). Betekent dat dat je ervan houdt om transmediawerk te maken? Of is het niet zo simpel?
Ik vind het leuk om met verschillende media te werken zonder ze te vermengen (literatuur, pers, script, TV, et cetera). Het nieuwe van transmedia was de uitdaging van het vertellen van een verhaal met verschillende middelen, waarbij de keuze van deze middelen niet willekeurig is. Voor mij was het transmediaproject veel arbeidsintensiever dan ik had verwacht, omdat het een “grote productie” was waarin ik alles moest coördineren. Ik was een scenarioschrijver, regisseur en producent tegelijkertijd. Ik moest op zoek naar locaties, het team bij elkaar krijgen, met vertalers praten en ervoor zorgen dat op internet alles goed werkt. Dat alles in vijf talen, wat betekent dat je alles vijf keer controleert en in talen die je niet beheerst. Ik zal wellicht in de toekomst weer een transmedia-narratief gebruiken, maar ik zal fictie denk ik vermijden.
—
13 Dagen In Onze Koelkast kwam tot stand in het kader van Connecting Emerging Literary Artists (CELA). CELA is een uniek Europees talentontwikkeltraject dat een nieuwe generatie jonge literaire makers uit vijf landen samenbrengt om de toenemende afstand tussen hen, de uitgeefindustrie en het publiek te overbruggen. CELA is een initiatief van Wintertuin in samenwerking met Booktailors (Portugal), Escuela de Escritores (Spanje), Pisa Book Festival (Italië), Vlaams-Nederlands huis deBuren en Passa Porta (België). CELA wordt medegefinancierd door Creative Europe van de Europese Unie en door het Nederlands Letterenfonds. cela-europe.com
