Komkommer en kwel #2

Elske van Lonkhuyzen  - 08 oktober 2018

Een groentewinkel in het hart van een provinciestad: er komen vrouwen met liefdesverdriet, gehavende mannen, gezondheidsfanaten in hoog opgetrokken leggings en zo nu en dan een iets te dikke hond.
Elske van Lonkhuyzen interviewde een groenteboer en ontdekte dat een appel nooit gewoon een appel is, een avocado nooit gewoon een avocado. Dat – integendeel – tussen de kratten mandarijnen, de kistjes met sperziebonen en de bakjes dadels van alles stroomt: tragiek, geluk, liefde, teleurstelling, eenzaamheid en verlangen. Al die wonderlijke dingen waaruit het leven is opgebouwd.
De andere twee Komkommer en kwel delen lees je hier.

 

#2 Beestjes

illustratie door Minke Schönthaler

 

Blauwe druiven
Op een ochtend zat er een kauwtje met een mank pootje voor de winkel. Ik belde de dierenambulance, maar zij wilden alleen maar komen als ik het beestje zelf ving en dat lukte niet. Ik gaf het op, maar het kauwtje overleefde en bleef langskomen.

Elke ochtend strijkt hij neer op de rolcontainer en bedelt luidruchtig om eten. Hij eet alleen maar blauwe druiven. Vanmorgen gaf ik hem een braam. Die neemt hij wel aan, maar laat hij daarna demonstratief uit zijn bek op de grond vallen. Daarna begint hij beledigd te kwetteren. Witte druiven spuugt hij ook weer uit. Een voorbijganger die medelijden had, heeft eens een stuk pizza naar hem gegooid. Dat bleef aan de luifel kleven.

Ik ben hem aan het trainen. Dat is mijn project. Vogels maak je tam door ze aan je open hand te laten wennen. Eerst eten ze eruit en na een tijdje komen ze erop zitten om het eten te pakken. Laatst at hij voor het eerst een druif uit mijn vlakke hand.

Ik heb hem Nigel genoemd, naar de eenzaamste vogel ter wereld, een jan-van-gent in Fiji die verliefd werd op een stenen vogelbeeldje en daar tot zijn dood bij is gebleven.

 

Bananen
We hebben lang een enorme kruisspin gehad. Zijn web hing boven de toonbank aan de stang waar de bananen hangen. Het was zo groot dat veel klanten het opmerkten. Af en toe kreeg hij het op zijn heupen. Dan kroop hij omlaag en hief zijn pootjes boos naar de klanten op. Deze winter is hij weggegaan. Ik denk dat ze maar één seizoen leven. Hij zal wel dood zijn.

 

Jus d’orange
Vorige zomer was er een bijennest naast de winkel. Het was hinderlijk, maar omdat bijen bedreigd zijn, ontfermden we ons toch over ze. Het was een heel project. Elk exemplaar dat door de jus d’orange vastgeplakt zat aan de balie hebben we voorzichtig met een blaadje opgepakt, schoongespoeld met een paar druppels ijswater en in de zon te drogen gelegd. Zo hebben heel wat bijen het overleefd, al waren sommige niet te redden: die stierven met geknakte pootjes en trillende vleugels in de smeulende zomerzon.

 

Kersen
De wespen elektrocuteren we met van die tennisrackets. Dat stinkt verschrikkelijk. Er zijn soms klanten die zeggen: ‘Er brandt iets aan.’ Dat is dan een wesp die geroosterd wordt in zo’n racket. Soms hangen er wel tien tegelijk tussen het ijzerdraad.

Een keer hadden we een plaag. De wespen hielden zich vooral op tussen de kersen. Als iemand een pond kersen bestelde dachten we: pak het lekker zelf, maar dat zeiden we natuurlijk niet.

 

Worst
Het teckeltje was zo dik, dat zijn piemeltje een beetje over de grond sleepte. Hij was eigendom van een oude vrouw met een brilletje, die hem achter zich aantrok, als een worst aan een touw. Vaak kwam hij bijna tussen de winkeldeur.

Tegen het einde van zijn leven zat hij in een wagentje. Op een dag was het wagentje leeg.
Ik vroeg: ‘Mevrouw, waar is uw hondje?’
‘Och kind, och kind,’ antwoordde ze. ‘Ik kan er inmiddels weer over praten maar de afgelopen twee weken heb ik alleen maar gehuild.’
Haar huisarts had gezegd dat ze beter geen nieuw hondje kon nemen, omdat ze er niet genoeg mee zou kunnen lopen.

Ik denk dat dat haar dood is geweest. Het overlijden van haar hondje en daarna geen nieuwe mogen, want het hondje was haar ziel en zaligheid.

 

Tomaten
Boris is een blindengeleidehond die geen blindengeleidehond wil zijn. Ik stel me voor dat je in een nest met puppies kijkt welke hondjes geschikt kunnen zijn voor de taak. Bij Boris moeten ze gedacht hebben: vooruit, we geven het een kans.

Het is niet zo dat hij het niet kan, het lijkt eerder een vorm van totale desinteresse. Zoals je als mens goed kan zijn in natuurkunde maar gewoon besluit daar niets mee te doen. Als zijn bazin roept: ‘Boris, deur!’ zie je hem verveeld om zich heen kijken, met die grote stoïcijnse labradorkop. Ze staat vaak voor het raam te roepen, simpelweg omdat hij weigert haar naar de deur te brengen. Hij is de Garfield onder de honden. Hij heeft geen zin om te helpen, hij wil gewoon zijn.

Eten is duidelijk zijn zwakke plek. Als hij eten ziet sleurt hij de blinde vrouw achter zich aan. Dan tuimelt er een krat tomaten op de grond en in tien seconden slobbert hij ze naar binnen, zonder dat zij ziet wat er gebeurt. Wij verdenken hem ervan haar soms expres de verkeerde kant op te sleuren. Ik heb hem haar weleens in een berg vuilniszakken zien trekken, en laatst nog, toen de straat openlag omdat er leidingen vervangen werden, recht dat gat in. Hij zal niet denken: ik moet haar behoeden voor die kuil. Hij denkt eerder: hee, een kuil, zou daar eten in liggen?

Een man die het zag, heeft haar er weer uit geholpen en is nog de hele straat met hen meegelopen. Boris deed niets, hij sjokte er rustig naast.

 

Avocado
Het muisje was kieskeurig. Elke ochtend waren er van drie of vier avocado’s maar een paar hapjes gegeten. Mijn collega pakte ze op, mompelde wat en legde ze dan bij de sapcentrifuge. Hij werd nooit boos. Er hebben een tijdje muizenvallen gestaan, op allerlei plekken, maar niet bij de avocado’s. We hebben de muis nooit gezien.

 

 

Minke Schönthaler maakt realistische, gestileerde tekeningen met veel contrast. Het liefst tekent ze met kroontjespen en inkt. Daarnaast is ze sinds kort weer student aan de ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Arnhem.

Elske van Lonkhuyzen schrijft levensverhalen en ultrakort, speels proza. Daarbij experimenteert ze graag met vorm. Zo maakte ze een haikukaraoke-installatie, een familie-adventskalender, een reeks erotische plantengedichten en een museumcatalogus van al haar korte broeken. Elske won de Opium Verhalenwedstrijd, staat regelmatig op het podium en haar verhalenbundel Met de beste bedoelingen verscheen bij Wintertuin Uitgeverij. Haar werk verscheen onder andere op De Internet Gids, De Optimist, in De Titaan, Op Ruwe Planken en de Volkskrant. Elske was in 2015 Schrijver in Huis in een verpleeghuis en ze geeft schrijfles aan ouderen in Het Verhalenhuis. Ze woont in Antwerpen. Elske zit in een talentontwikkeltraject van De Nieuwe Oost | Wintertuin. (Foto door Gaby Jongenelen.)