Pidgin Zwolle #1 | De eerste bijeenkomst

Door in gesprek te gaan met mensen die Nederlands niet als moedertaal hebben, wordt een nieuwe taal gemaakt

Pidgin X is een taalproject van kunstenaar Ahilan Ratnamohan en productiehuis Explore the North. Door in gesprek te gaan met mensen die Nederlands niet als moedertaal hebben, wordt een nieuwe taal gemaakt. Pidgin X is een afspiegeling van alle talen die in een stad leven. Na twee succesvolle edities in Leeuwarden en Groningen is Zwolle aan de beurt.
In deze column schrijft projectmedewerker Nick Felix over de eerste bijeenkomst met de deelnemers. Volgende week volgt een column van de hand van projectmedewerker Laura van Eck. Vier weken lang houden zij je op de hoogte van de ontwikkelingen binnen Pidgin Zwolle. Klik door naar de rest van de Pidgincolumns.

De eerste bijeenkomst

Op vrijdag 29 april kwamen we voor het eerst bij elkaar om het Pidgin Zwolle vorm te geven. Met een groep van deelnemers, filmmakers Vida en Amir, Enrica Camporesi en ik, Nick Felix, ontmoetten wij elkaar in de Stadskamer in het centrum van Zwolle. Bij binnenkomst ging het gesprek meteen over de grammaticale problemen in de Nederlandse taal, die uitgeschreven op tafel lagen verspreid. Iedere deelnemer brengt hun ervaringen uit hun taal en hun cultuur mee in het gesprek. Hun perspectief op wat Nederlands zo verschrikkelijk ingewikkeld maakt om te leren. En hoe we dat in het Pidgin Zwolle eens goed anders gaan doen.
Bijvoorbeeld dat er in het Nederlands zoveel woorden een dubbele, of zelfs nog meer betekenissen hebben. Waarom ‘ik was thuis’ ook kan betekenen dat je thuis je ondergoed in de wasmachine gooit. Of waarom wanneer je het over ‘een munt’ hebt, het wel ‘de munten’ kan zijn, maar over ‘munt’, de plant, niet. En waarom is regel één van het Nederlands dat er op elke regel uitzonderingen zijn?
Ook werd er met gepaste en vermakelijke passie gediscussieerd over de lidwoorden ‘de’ en ‘het’. Deze weglaten in het Pidgin, was het voorstel. Of alleen ‘de’ gebruiken. Zou dat werken? Wanneer klinkt dit té fout? Er werd besloten de lidwoorden logisch te gebruiken, in plaats van ze op gevoel toe te passen. Want dit baseren op wat goed klinkt, is voor iemand die de taal niet eigen is geen beginnen aan.
Toch ga ik puur op gevoel met veel van de grammatische problemen om die op de grote papieren op tafel lagen beschreven. Ik stelde vragen in het gesprek en dacht mee, maar Nederlands is mijn moedertaal. Voor alle andere mensen in de kamer niet. Het was fantastisch om te zien wat de perspectieven vanuit hun talen en levens op het Nederlands zijn. En wat er anders zou kunnen.
Het gaat er in dit project niet om dát we het Nederlands aanpassen, maar hoe. We beginnen op eerlijke grond met een nieuwe taal. In het Pidgin Zwolle maken we zelf de regels, zodat iedereen, hoe goed je Nederlands ook is, daar gelijke grond in kan vinden.
Het was soms nog wennen om in het gesprek die volledige vrijheid te vinden, maar naarmate de avond vorderde werd er steeds meer gespeeld. Met regels, met de fantasie van een taal waarin alles nog op tafel ligt.
Op 13 mei hebben we een tweede bijeenkomst, waarin we het Pidgin Zwolle verder gaan boetseren. Welke regels voegen we toe of halen we weg? Met welke woorden of uitspraken vullen we ons woordenboek aan? De deelnemers hebben kennis gemaakt met deze vragen, en vooral met elkaar.
Documentairemakers Vida en Amir waren ook bij de bijeenkomst, om mee te praten en te lachen om de taal, en om te vertellen over hun plannen voor het documenteren van dit proces. Om onze deelnemers en hun relatie met de Nederlandse taal beter te leren kennen. Bij de volgende bijeenkomst nemen zij hun camera mee. Het was een veelbelovend eerste gesprek. Gelukkig steken we de koppen snel weer bij elkaar en kunnen we iedereen snel begroeten en toedichten in het Pidgin Zwolle.

—

Pidgin Leeuwarden is een project van productiehuis Explore the North, de Afûk, Leeuwarden City of Literature en kunstenaar Ahilan Ratnamohan (onderdeel van Brussels kunstenaarscollectief ROBIN) en wordt vanuit de Proeftuin Meertaligheid ondersteund door We the North. Naast Pidgin Leeuwarden zijn er ook Pidgin-projecten in Groningen en Zwolle. Wintertuin werkt mee aan Pidgin Zwolle.