Inzendingen schrijfwedstrijd
Schrijvers van Curaçao schreven op uitnodiging van Wintertuin Curaçao en Wintertuin Nederland verhalen en gedichten over deze tijd
Un sunchi di laman | Tasho
Ku gran pashon olanan ta yongotá pa yega kosta
ku kurashi,
I entre rèk i dobla lomba,
Nan ta sagudí nan lipnan blanku gruñando pa lòs
sekreto di un horizonte kla ku a mira e bòm di
mardugá ayera nochi.
I mientras nan ta kokobiá pusha santu krèm i
lanta kokolishi pa ourora saludá, kordialmente
nan ta prònk nan santidat tur na kanchi i twil.
I ami,
pará despues di kosta seku
ta weta ku bista ketu
kon suavidat di tela blou ta bolonkiá silensio
I machiká kanvas di mainta den un haiku di serenidat,
No por laga di imaginá,
Ku e gigante lansando piropo kouteloso,
A dirigí na mi persona,
Un sunchi melodioso.
Kiko mi NO ta? Si tur kos eksistente ta kasá, i tur diferensha ta entrelasá, mi ta tur kos. Nada mas. Muchu pa menshoná.
Relevante ta mi nòmber kisas.
Tasho.
I loke mi ta hasi, ta investigá.
Bida, Amor, Revancha, Pashon, Identidat etc.
Si di bèrdat bo ke sá. Mi ta nasé na Kòrsou, bibando na Hulanda. I si tur kos kana mane’ m’a spera, asinaki mi debut ta kontinuá…
Tasho | 26 jaar | vaktherapeut | song-writing, lezen, co-creëren en luisteren
Ik heb exact 591 notities in mijn mobiel opgeslagen. Ik rangschik ze allemaal op basis van kleur en paraplubegrippen. Ik doe hetzelfde met geluidsmemo’s daar heb ik er zo’n 300 van. Ik schrijf over alles wat kan geschieden tussen de geboorte en de dood. Dat is voor mij de ultieme inspiratiebron.
Hesta dushi ta mi dushi Kòrsou | Jada Rose
Un aire kayente a dal mi,
asina mi a sali fo’i port’i Hato.
Kontentu ku porfin mi tabata den e solo kayente,
pero tres aña pasa esaki sigur no tabata den mi mente.
Nada mas dushi ku un lugá,
kaminda bo ta sinti bu na kas,
kaminda tur lugá ku bo yega,
bo bos ta wòrdu skuchá.
Sea k’un bondia, bontardi òf bonochi,
bo a alegrá dia di esun na pia.
Nada mas dushi ku un trip pa Bandabou,
kaminda tin yen kadushi i infrou.
Pasa kumpra un, dos, tres koko na toko
i landa den nos lamannan blou.
Tristu kon a tuma mi dos aña for di dje,
pa realisá e amor ku mi tin p’é.
E amor pa mi baranka no ta unu patriótiko,
pero si sin kondishon.
Mi ta alsa mi bandera,
ku Honor.
E ta pegá na mi kurason,
aunke tin momentunan di tristesa
i tin hende den pobresa.
Mi ta alsa mi bandera,
dun’é su Balor.
Paso esaki ta dimi,
T’aki mi ta sinti mi bon.
Jada Rose is a 21 years old model and lives on the beautiful island— Curaçao. In her work she goes by Rose. Roses have different colors, which symbolize different feelings. This is what you may experience reading her work. Besides that, roses have thorns which the beauty of the rose is contrasted with. Jada is a child at heart and has no problem letting her heart guide the pen across the paper. For her there is something to learn or write from everything and everyone. ‘I am constantly evolving through the understanding that I am part of something much bigger than myself.’
Helengue den Kranshi | Ilse Schoobaar-Anthony
Masha dia mi pasport a kaduká i awor ku luna di mei a yega, m’a kore bai Kranshi bieu pa mi kambi’é. Dor ku fakansi grandi ta djis tras di porta, Kranshi tabata yen yen di hende. Despues di hopi wardamentu, m’a logra yega na bùrt i m’a haña un fecha pa bin buska mi pasport.
E dia atardi ku mi mester a bai Kranshi bèk tabata dos siman despues, riba un djabièrnè.
For di tempran m’a yega Kranshi i pa mi sorpresa ta manera ta ‘happy hour’ tin. Dilanti di porta di Kranshi tin un tribuna trahá i ya kaba e ta yen.
Hendenan ku asina djùk grandi ta sinta trankil ta warda nan bùrt. Mi tin masha gana di sa ta kiko tin den e djùknan ei.
Algun mama yòn tur na saya kòrtiku i blusa ku apénas ta tapa nan lombrishi, ta purba dominá e muchanan ku ta kore pariba pabou, sin tende e gritunan skèrpi di nan mama. Un pachi ku su sombré skùin riba su kabes, ta para ketu ta huma su pipa. Mi ta sigui kana, drenta paden i wak rònt. Tin reinan largu na e diferente lokètnan i tur stul ku banki ta okupá.
Diana, un amiga di mi, ta sintá riba un dje stulnan meimei di e sala i e ta hasi seña ku mi pa mi bin tende serka dje. ‘Kon ta, falta un hende so mi dilanti; bo ke sinta ora mi lanta?’ Mi ta bis’é: ‘Kompolaga, pero lagami ranka number promé.’ Mi ta ranka un number i tur desgustá mi ta mira ku ta un number hopi haltu. Ta ki ora mi ta haña bùrt, mi ta pensa.
Enfin, despues di un ratu Diana ta na bùrt i mi ta kai sinta riba e stul ku a bira bashí.
M’a bai prepará ku mi buki pa mi sinta lesa, pasobra ora mi tin ku warda mi no ta gusta sinta pòrnada.
Mi ta hasimi di kas, saka mi pianan for di den sapatu, bisti mi brel i habri mi buki. Kada tantu minüt e number ta kambia, pero tòg ta manera ku e kantidat di hende no ta baha.
Ora ta bai, ainda Kranshi ta yen di hende. Den tur e wardamentu, diferente biaha e bewaker sintá na su mesa den huki, tin problema ku un gai tòf ku kièr sa ku e mester haña bùrt promé ku tur otro hende.
‘Bon sua, bo n’ ta yuda mi anto?! Mi tin hopi purá.’
‘Mener mi no por laga bo pasa promé ku tur e otro hendenan den
rei. Para warda bo bùrt trankil.’
‘Mal sèrvisio hòm. Masha ora mi ta warda.’
Mi ta atmirá e bewaker ku ta keda trankil i ku santu pasenshi ta splika e tipo ku e no por lagu’e pasa promé ku e otro hendenan den rei. Mi ta hisa mi kabes wak e number ku ta na burt; mi mama dushi, ta ki ora mi ta yega na bùrt?
Mi ta sigui lesa mi buki pero diripiente mi ta tende zonido di klapchi. Mi ta hari ketu ketu i pensa: ta kua idiot ta tira klapchi aworaki? Mas klapchi ta zona i djis su tras mi ta tende gritamentu di hende paden i pafó di Kranshi. Hendenan ta kore skonde bou di banki òf nan ta drumi plat abou.
Mi ta bula lanta, wak rònt i mi ta mira kon pafó tambe hendenan ta na kareda. Un hòmber grandi manera un kas i ku kabes limpi limpi ta gritami: ‘Yùfrou drenta bou di banki, ta tira nan ta tira!’ Den mi spantu mi ta laga mi kurpa dal abou nèt riba mi rudia
malu. Mi sapatunan, brel ku buki ta bula bai kai te banda di un otro stul.
E mener ta blo hasi seña ku mi: drenta bou di banki!
Ku mi tas den mi man mi ta logra drenta ku mitar kurpa bou di un banki di mas o menos 1meter 50 i mi mes ta midi kasi 1 m 80. Mi pianan ta keda pafó di e banki.
Hesusei, mi ta pensa, Dios laga nan no dal mi un bala na mi pianan, e ora ei mi no por balia mas!
Pegá ku mi, bou di un otro banki, tur di kremp den otro, tin un señora ku balente un ko’i sinta di pròp. Mi ta pone mi tas entre ami ku e señora, sera mi wowonan i tene mi rosea aden.
Gritamentu! Un hende ta keha: ‘Aaai, nan a tirami!’
Mi ta kremp un tiki mas tras di e señora.
Djis despues mi ta riska habri un wowo i mi ta mira ku e rei di stulnan kaminda mi tabata sintá, ta bentá boka bou den sala. Mi kurpa ta kue rel.
Un machi flakitu asina ku su lensu floriá ta seka di kai foi su kabes ta sintá manera un estátua riba un banki ta wak leu, e ta manera den shòk. Riba un otro banki tin un señora na estado drumí, wowo será. Banda di dje tin un otro señora pará, ta pasa man den su kabei.
Un hende ta puntra: ‘Unda e bewaker ta?’
Ni sombra dje bewaker!
Tur temblá mi ta bringa pa mi sali fo’i bou di e banki.
Alarma di polis ta zona i djis despues diferente polis ta kore drenta paden. Riba flur den e porta dilanti tin mancha di sanger i e glasnan di e porta tin diferente buraku di bala. Pero esun ku a haña bala mes a somentá.
Un hòmber kara hostiná ta hisa pechu anto puntra ku mal airu: ‘Bon ta kiko a pasa anto?’ Di mes mi no por ripití e palabra mahos ku el a usa.
Un señora ku su tabla di brièchi na man ta splika: ‘Ta un guèn a bin buska e gai ku kada bes tabata kansa e bewaker pa e haña bùrt mas promé. Por ta e tabata sa ku nan lo
bin busk’é akinan.’
Purá mi ta buska mi sapatunan, brel ku buki i kai sinta riba un banki pa wak awor kiko ta bai pasa.
Un mucha hòmber ku un djins ku ta saka mitar di su djòki blou skur tur blikiá ta mustra ku wowo hanchu habrí: ‘Eh eh, aki mi tabata sintá! Wak unda e bala a pasa bai pega den muraya!’
Diferente hende ta yega serka pa mira e muraya ku e buraku di bala. Ami ta keda sinta kaminda mi ta, mi ta sinti mi kurpa flou anto kada bes mi ta tembla manera hende ku tin kentura.
Hefe di Kranshi ta sali bisa: ‘Mi diskulpa tur hende, boso por pasa djaluna tuma boso pasport.’
Loke a pasa ta, ku bèrdat un guèn a bin buska e mucha hòmber ku na diferente okashon tabata heringá ku e bewaker pa e haña un bùrt mas promé, pa asina e por haña su pasport i hala kita. Por ta e tabata sa bèrdat ku nan lo bin busk’é na Kranshi.
Ora ku tur hende lanta pa sali bai kas, un polis ta puntrami ku mi so por bai kas. Mi ta kere e ta mira na mi kara ku mi ta serka di dal un gritu yora. Mi ta hasi duru i bis’é ku mi ta oké.
Mi ta sali for di Kranshi bai na mi outo i koriendo mi ta haña un atake di harimentu. Mi ta kere ta asina mi nèrvionan lo tareakshoná riba loke ku m’a kaba pasa ‘den. Ku hopi kuidou mi ta kore bai kas i kada bes mi ta sagudí di harimentu. Awa ta kore fo’i mi wowonan. Hendenan ku pasami na kaminda ta wak manera kos ku ta un hende loko ta tras di stür.
Ora ku mi yega kas, mi ta drenta paden i promé kos ku mi ta hasi ta bebe poko awa ku suku pa baha spantu. E ora ei mi ta laga mi kurpa kai riba e promé stul ku mi topa den mi kaminda i ku mi kabes den mi mannan mi ta yora sin por stòp. Poko poko e temblamentu ta kita.
Ya mi tin miedu kaba di bai bèk Kranshi djaluna pa tuma mi pasport….
Ilse Schoobaar-Anthony werd op 29 Juli 1949 op Bonaire geboren. In 1967 behaalde ze haar mulo diploma en vertrok naar Curaçao om daar de opleiding voor kleuterleidsters te volgen. In 1970 keerde ze terug naar Bonaire als bevoegd kleuterleidster en werkte daar van Augustus 1970 tot en met December 1971. Van Augustus 1972 tot Februari 2002 was Ilse werkzaam aan de Sint Jozef kleuterschool aan de Mgr. Nieuwindtstraat.
Van 2004 tot en met 2009 heeft Ilse gewerkt als medewerkster taalbeleid voor het RKCS Schoolbestuur. In November 2007 heeft Ilse als gastauteur meegedaan aan de kinderboekenweek op Bonaire. Eind Juni 2009 ging Ilse met pensioen. Van Augustus 2009 tot en met Mei 2014 heeft Ilse gewerkt als correctrice bij de ochtendkrant Extra, tijdens de avonduren. In 2004, 2007 en 2008 zijn vier boeken van Ilse gepubliceerd.
Op 27 november 2016 deed Ilse mee aan Festival historia nobo met haar stuk Penadó no ta pena largu, dat als ‘Dramatical reading’ werd gepresenteerd. In 2019 deed Ilse mee aan een wedstrijd ‘korte verhalen schrijven’ van Creative Writing en won de eerste prijs: een schrijfcursus onder leiding van Frank Tazelaar. In september 2019 en in oktober 2020 werd een verhaal van Ilse gepubliceerd in het boek van Siman di ban lesa (voorleesweek voor kinderen). In oktober 2020 verscheen een verhaal van Ilse in het e-book van Writer’s Festival: Verborgen verbinding.
Tabú | Sabitah Lanoy
No ta pèrmití pa papia,
E informashon ei no ta pa divulgá!
Keda ketu,
Hasi manera e kos no a tuma lugá!
Biba kontentu,
no opstante loke ta biba den bo na e momentu.
Biba na pas,
no laga niun hende sa e realidat di bo kas.
Smail,
Laga bo djente lombra
i bo doló lo por skonde den su sombra.
Hari,
Laga e dushi zonido keda tendí,
ya e por tapa bo gritunan skondí.
Asina tur hende ta laga sa,
T’asina nan ke nos avansá.
Pegá den problemanan di añosnan pasá
ku nunka no a keda tratá.
Nan ke sera e kapítulo
sin les’é.
Hasi manera nada no a sosodé.
Kon nos por biba nos bida,
si mitar di dje ta deskonosí?
Kon nos por sigui pa dilanti,
sin sa ki resultadonan nos pasado a produsí?
Bòltu e blachi ta un kos,
dil ku e kontenido ta un otro.
Pasó e kapítulo por parse será,
pero loke ta skibí lo persiguí bo te na morto.
Stòp ku tabú,
hasi komo si fuera nada faltabu
E úniko manera pa di berdat progresá,
ta pa sòru pa tur kapítulo keda realmente lesá.
I kaminda mester di yudansa,
Pidi’é!
Sino siguramente lo bo sinti’é.
Si bo tene tur kos tras di kortina,
skuridat lo ta bo garantia.
Habri nan,
lusa e podio.
Ban kibra ku e mal hábito krioyo.
Ban Stòp di laga tabú remové parti di nos historia,
Pasobra ta imposibel pa enfrentá futuro yen di buraku den nos memoria.
Mi nòmber ta Sabitah Lanoy i mi tin 18 aña di edat. Aktualmente mi ta studiando franses na Leiden Universiteit. Mi ta un persona hopi artístiko i resientemente mi a deskubrí arte di palabra. Mi a skibi vários poema i mi a tuma parti na diferente kompetensia. Mi ta haña poesía un manera perfekto pa ekspresá j deshogá bo mes. Tur poesía ku mi skibi mester kontené un mensahe positivo, pasobra mi ta haña palabra tin poder i mi ke usa e poder ei pa bon.
The note | Tamara Neuman
Slumped in his chair, he places his elbows on the desk, interlocking his fingers tightly together as if in prayer. Although the outside frost is slowly inching its way up the large French windows, droplets of sweat dot his forehead. Staring unseeingly into the distance, the breathtaking view of the city below is completely lost on him. He looks down at the page in front of him, knowing full well what it says, but still reading it over and over again until all the words bleed together. Finally looking away, his gaze land on his computer’s screen saver. Two identical young boys in a playful bearhug stare back at him. The purity of their joy pulls him out of the dark place threatening to engulf him. Resolutely crushing the note into a tight ball, he shakes the mouse to bring his computer back to life. The smiling boys disappear, and he quickly shuts off his computer, pushes himself out of his chair and heads towards the elevators. At the lobby, he looks down and notices the balled-up note still clutched in his hand. Without missing a step, he tosses it into the trashcan next to the receptionist’s counter, smiles and waves amicably at the night janitor sweeping the floor, and exits through the revolving doors. ‘If I hurry, I might be able to make it back home just in time to read the boys a bed-time story’, he murmurs to himself.
The night janitor absentmindedly waves back while quickly finishing sweeping the marble floors to move on to collecting the trash. Zigzagging from one trashcan to the next, he tosses their contents into his cart. Whistling a happy tune while working, he daydreams about the glorious meat stew waiting at home. Just the thought of his knife slicing through the tender meat makes him salivate and he picks up the pace. As he shakes the last trashcan next to the receptionist’s desk into the cart, a crumpled piece of paper misses it and rolls unnoticed underneath the counter.
Tina half walks, runs to the Metro Station, taking the stairs as fast as her stilettos allow. There are still a few empty seats in the train, but she hurries to the back. Hooking her hand through the loop of an overhead strap, she turns her back to the rest of the commuters and their idle chitchat. She looks at her faint reflection on the compartment’s rear glass, smiles warmly and repeats in a low voice, ‘Frasier Bank of New York, good morning, how may I help you?’
Exiting the metro station, Tina catches a glimpse of the majestic skyscraper and heads purposefully towards the building. Her olfactory sensor is assaulted by a pungent curry aroma competing with the fumes of car exhaust while passing an Indian restaurant. Finally, Tina reaches the bank and darts through the revolving doors. Straightening invisible stray hairs from her perfectly coiffed bun, she walks up to the empty reception counter, her heels clicking a rhythmic beat on the shiny marble floors. A mischievous smile touches her lips as she lowers herself into the seat behind the huge desk. She runs her fingers lovingly over the cold gleaming countertop, still in awe and disbelief. Leaning over to set her purse on the floor, Tina notices a balled-up piece of paper.
She picks it up and is about to toss it in the trashcan when curiosity takes over. Carefully ironing out the creases with her hand, she glances quickly over her shoulder before reading. ‘Please forgive me. I tried to fix it, but everything just spiraled out of control. I shouldn’t have done it. I realize that now. I wish I could turn back the clock, but I can’t. I know this is the coward’s way out, but I’d rather my boys grow up without a father than face them through bars for the next ten to twenty years. I’m sorry.’
‘Are you going to answer that?’ Tina jumps up and finds herself staring into the friendly eyes of Mr. Jones, who is smiling down at her. Having been so caught up in the letter, she hadn’t heard the phone ring, or Mr. Jones’ approaching footsteps. ‘I, uhm, yes, uhm no, I mean, of course Mr. Jones!’ She stammers. ‘Frasier Bank of New York, good morning, how may I help you?’ Tina singsongs in what she hopes comes off as a clear and confident voice. ‘One moment please and I’ll connect you.’ Patching the caller through, she turns her attention back to Mr. Jones, weighing whether to tell him about the note. But before she can make up her mind, his cell phone rings. Looking at the screen, he backs up a few steps from the counter to take the call. Without meaning to eavesdrop Tina still catches some of the conversation. ‘Good morning Mr. Wellington…Yes sir…of course sir…no problem sir. I’ll be right up sir.’ Pressing the disconnect button he stares at his phone for a few seconds, he then gives her a quick nod and briskly heads towards the elevators in the back.
Tina feels a strong urge to call out to him but he’s already out of earshot. Looking down at the crumpled paper she doesn’t know what to do. This was not at all how she had imagined her first day at work would be like. It had taken her months of countless interviews followed by just as many rejections, before finally landing this job. If it weren’t for Mr. Jones, she probably wouldn’t be sitting behind this desk right now. Tina recalls last week’s interview. It started horribly. She walked into the office and just as she was about to hand over her personal file to the interviewer she tripped, papers flying all over the place. They both crouched down to grab them at the same time and their heads collided painfully. Tears of frustration prickled behind Tina’s eyes as she realized that she had blown the interview in less than sixty seconds, a new record even for her. Apologizing profusely, she started to back out of the room. – ‘So, you no longer want the job?’ he asked kindly. Giving him a thankful smile, she walked over to the chair proffered by him. ‘Let’s start again. Shall we? Hi, I’m Mr. Jones. It’s a pleasure to meet you, uhm, miss Tina Brown, right?’
‘Shit!’ Tina mumbles to herself. ‘Maybe I’m reading it out of context. Besides, whoever wrote this threw it out. So, he must have changed his mind. What if this is a test? I report it and I get fired for reading other people’s correspondence. Or I don’t report it and I get fired for being negligent. Shit!’ She balls up the note and tosses it into the trashcan but immediately fishes it out again. ‘Shit, shit, shit!’
The line on her desk starts ringing again and she transfers the call. With the phone still in her hand, she glances at the note and finally presses Mr. Jones’ extension number. The phone rings once, twice… Tina panics and just as she is about to end the call, his voice vibrates over the line, ‘Yes, Miss Brown?’ She opens her mouth to form a reply but before she can utter a word, five burly men dressed in almost identical suits barge through the revolving doors and head straight towards her. ‘Put down the phone ma’am,’ the one leading the pack barks while holding up his badge. ‘This is the FBI!’ Tina drops the phone and raises both hands, one of them still clutching the letter. ‘I was just about to report it, I swear!’ she stammers. The five men move in on her, a blur of square jaws, cropped hair and grey suits. One of them leans in close, his angular nose almost touching hers. ‘This bank is being seized on suspicions of money-laundering. No one is allowed in or out of the building, do I make myself clear?’ Tina nods imperceptibly. ‘Good. Now, we need to access the servers, so get the head of the IT department on the line for me.’ The five men hover over her as she disconnects the call to Mr. Jones and dials the IT department. Feeling cramped, Tina raises her head, her eyes anxiously fixing on the floor to ceiling glass wall just a few feet away. She catches a glimpse of the street and longingly imagines herself walking outside, breathing in the overpowering waft of car exhaust and curry spices instead of the nauseating scent of cologne and testosterone emanating from the agents crowding her.
Suddenly, her eyes catch a movement outside. Tina emits an ear-piercing scream as comprehension sinks in. Her gut-wrenching scream muffles the thud of Mr. Jones’ body hitting the floor, right in front of the revolving doors…
Neuman, Tamara (1970), was born in Puerto Rico but raised in Curaçao; the place she calls home. A freelance writer, she has written numerous interviews for magazines as well as newspapers. At the 2019 Wintertuin Curaçao Festival, she won first prize for her story ‘The Sign’, a poignant story about gender identity. She is currently working on her first book.
DEN KUA IDIOMA BO TA HARI? | Mikayla Ribeiro
E’n ta djis e papiamentu.
Ora mi ta leu fo’i kas
ta e komprenshon entre palabranan
ku mi ta sinti falta di dje.
‘Eerlijk gezegd, vind ik mijn tia’s roti beter. Mischien is het niet autentiek, maar ik hou wel van het een beetje zoet.’
‘Oh is je tante ook Portugees?’
‘Nee. Ze is Colombiaans maar gecaseerd met mijn tio.’
‘Huh?’
Sin sa na unda kos a bai robes, un amigu antiyano a yuda nos, ‘getrouwd betekent ze.’
‘Oh! Hahaha. Is dat je lekerste eten? Je tante’s roti?’
‘Mmmm, nee. Mijn favoriete eten is gestofeerde kólo.’
‘Huh?’
I asina e ta bai.
Di Brasileironan m’a siña kon pa hari via sms
pero mane mi mama ta di Merka
mi semper ta soru pa hari dos of kuater, of hasta sinku bia,
ma nunka tres.
kkkk.
Di Kolombianonan tambe m’a siña hari
i mane ta foi dje humor ei
ku m’a wordu lanta
poko poko nan manera,
sin pensa, a bira mi manera.
jajajaja.
Semper m’a kere ku tin poko hende na mundu
ku sa biba di humor mas miho ku latinonan
te e dia ku un konosi di Kòrsou a puntra mi,
‘Bo ta di akuerdo na hulandes, of b’a hanje pret na spañó?’
jajajaja.
E’n ta djis e papiamentu.
Ora mi ta leu fo’i kas
ta e komprenshon entre palabranan
ku mi ta sinti falta di dje.
Mikayla Ribeiro ta un dosente i eskritor kurasoleña ku desendensia portugués i merikano. Aktualmente e ta hasi su Maestría den Literatura na e Universidad di Amsterdam.
Girl in a room | Vesuhely Americaan
Eyeballs staring at the ceiling. I take a deep breath.
Skip.
Skip.
Skip.
I need new thoughts. Am I gone? I can feel the water rise, covering my feet. My thighs. Touching me with its cold hands. Burning my chest with every wet stroke. I take another deep breath, for that might be my last one. I close my eyes. Squeezing them shut, while a block of cement pushes me down.
This cold is destroying me.
It’s erasing little pieces. Important pieces.
Of me.
My hands and legs are light. Making my worries seem so banal. I float. I am a horizontal statue. Just floating. There, for a while.
The block of cement transformed into a tidal wave. I’m being pushed and pulled with every motion.
Let go.
Enjoy the ride.
Just let go.
Whispers trying to persuade me to be something I’m not. Because I always needed to have control. I am the earth between this sun and moon that are trying to rip me apart. Into a million tiny pieces of regret. Of forget.
Of used to be’s and used to belong.
Of mornings and nights. Of searching.
Of breaking apart in order to put back together.
I have to open my eyes. I cant risk getting used to the darkness. My bed just passed by me. My night stand is just underneath my left foot. I try to use it as a boost to get me upright. That is it. I’m drowning. No more questions. No more what ifs.
The walls are closing in. Every single breath breaking off the silence I’m trying so hard to salvage. I see my white shirt following the rhythm of the current. My third button ready to pop open at any moment.
Side note:
Tricky isn’t it? Life I mean. I mean change. When everything is new, yet it’s all the
same. But it’s different to me.
Pop!
Is it going to pop?
Suddenly I see the drain in the left corner of the room. Will I make it there? Even though I’m floating upright, I’m still a statue. Do my legs still belong to me? Do my arms still answer to me? Can I move? I slowly start testing the waters. First I move my pinky up and down. Bit by bit. I still have control over my body. At least I have that…
I am Poseidon ruling over the seas. I am Zeus god of all gods, the one who designed the beginning but still met a gruesome end. I have the world at the tip of my finger and at the bottom of my foot.
I belong.
I unclog the drain.
Water’s flowing out, rushing out taking everything with it.
I can hear the noise.
Every movement of pain, of hurt. Rushing passed me.
Rushing.
Passed.
Rushing passed.
Grasp. My mind cannot grasp. Cannot comprehend.
Cannot compute.
It seems so far away. This change that consists of no change.
My body gets lower and lower. As the water leaves me behind. I am waste.
A minefield abandoned after war waiting for someone to step on me, so I can
explode. BOOM!
I hit my head. One hard painful wake up call. Back to reality.
No change. The noise. it’s still there. I’m still here.
I still am…
Just a girl in a room.
Vesuhely Americaan is a visual artist and creative writer based in Curaçao. After graduating at the University of Arts Utrecht (HKU) in the Netherlands, she returned to Curaçao and is currently working at Instituto Buena Bista (IBB). Vesuhely has always been interested in writing, but realized it was a way to express herself after winning a short story competition at the age of 11. She continued to grow while participating in the dramatical reading contest ‘Historia nobo’ at age 14 writing her first play and at 15 with her second play. Even though she decided to focus on visual arts, writing has always played an important role at the beginning of her creation process. There are always elements of writing within her work either it being a text installation, a mixture of video and text/poem or a performance expressing how she thinks in more than one language. Through the years she developed a balanced way of combining writing and art, but also leaving space for each one of them to have a life of their own.
KATIBU SIN KADENA | Ilona Eustatia
O ki anhelo mi tin
pa foi dje yugo pisá
lo por skapa por fin
mi alma sklabisá
Den prizòn sin muraya
pa liberá dje pena teribel
mi ta bringa un bataya
pa kibra kadena invisibel
Látigo di palabra ta laga
sintimentu ku marka igual
lomb’i katibu su yaga
despe’i pasa skual
Speransa ta lucha ku afán
tur dia di nobo
sin niun hende n’e un man
pa lanta sali foi lodo
Kuantu anhelo mi tin
pa foi dje yugo pisá
por logra por fin
mi alma libertá
Ilona Eustatia a studia LO Spaans na Akademia Pedagógiko di Korsou. Ela traha den administrashon na Banco di Caribe, tambe na Aerovista I. Te ku 2019 na SEL Maduro & Sons N.V.Na. Na 2014 Ilona a bira miembro di Toastmasters na Korsou ora ela bira miembro di Kibrahacha Toastmasters Club.
Ilona a logra premio den kompetenshanan di: diskurso Toastmasters anto ela representa Korsou den Caribe; ganadó 2013 di Artescrita su kompetensha di poesia di sklabitut; di 2 I di 3 premio Haiku Adulto kompetensha Arte di Palabra; premio eskoho di publiko di kuenta di Wintertuin identidat 2019; di 3 premio ku e kuenta AKSANA den kompetensha Bibando ku Libertat.
E ta: kontado di kuenta; deklamadó; Presentadó Virtual; trainer; Motivado; Eskritor, kuenta pa mucha, novela pa radio; Aktris Teatro, Musical The Lion King 2019 Korsou Ala Belcanto; Kantante Korsou Ala Belcanto; Kantante Grupo Ritmiko Nos Zjilea; Figurante den e pelikula Vliegende Vissen Verdrinken Niet (sept 2019); miembro 4U Art; miembro Fundashon Arte Scrita; miembro Arawak grupo komedia.
Un yorá. | Ralph Winedt
Rekòrdando e despedida
di esnan ku ta stima.
Kaminda nos ta subi ala
Bai e lugá destiná
Pa nos madurá
Bira e hòmber I muhé
ku nos ta yamá pa ta.
Gradesido pa esnan ku a karga.
Duna lugá den nan kurason.
Bira kreador su man
I kosé herida dje alma.
E amigunan ku kanika
yen di empatia.
Interkambionan sin frontera pa kabé
Relashon sin barera di tempu pa kibré
Gradesido p`e pueblo
di montaña ku a lanta mi.
Niun no ninga di enkurashá,
baha kabes i laga É alimentá.
Balor di E kurpa
no por wòrdu eksaherá.
Sí t`asina e ta!
Sí!
Awe mi a yora un yorá!
Mi mosa nena ta leu leu ayá
Pa`woki nos ta virtualisá romansia
Nos ta bibé sabiendo ku
un djís e lo ta nostalgia.
Sí, Awe mi a yora un yorá!
Mi no por tende
mi ruman muhe
su palabranan di apoyo
su harí gososo kontagioso.
Konta chiste i ròl abou
bai djis un poko loko.
Tempu presioso ku Marko,
kompartí kamber,
konstruí metropolio di lego,
Ta zoya bai leu ayá.
Sí, Awe mi a yora un yorá!
Min por n`i mishi ku mi mama su bos
Lagé konsolá mi frustrashon.
Tené e mihó kombersashon
I despues
Dileñá konklushon.
Mi no por sinta filosofiá ku papa
Diskutí un tiki teologia.
Sinti su brasa di aseptashon.
Sinti su kalor.
Mi no por sinta na sofá na kas
Kaminda m`a sambuyá
den Señor su pas
Sí!
Awe ma yora é yorá
Un ku lo bira kustumber.
Un ku lo bira ritual
Sí!
Awe …
I hopi otro dia mi lo yora ún yorá
No pasobra mi no ta konfia
N`i pasobra mi ta sinti mi bandoná
Sí!
Mi ta na pas akínan
Pasobra obedensia ta
efekto di konvikshon
no kalkulabel.
I revelashon super natural.
No ta tokabel
ku argumento
logistikó.
Awe mi ta yora un yorá
For diferente
ruta bo ta yega na mi identidat
Pero mi historia
A tuma lugá riba
e tera kaminda atardi
kolornan ta kai enamorá.
Un eksposishon:
Mira kon nan ta adorá.
Sigui kana, dal un buèlta den Zapateer.
Su grasiá, einan ma eksperensié
Si!
Awe mi ta yora un yorá
Pasobra mi lombrishí a keda atras.
Mientras,
den e mes un dinamiká
Proposito i promesa
Ta sintá kombersá
den tempu real.
Dal nan chukulati kayente
Ku tres kuchará di fe den dje.
Splika otro kiko futuro ta kontené.
Mas amiga ku ántes | Crisèn Schorea
Mi no ta puntra
ta kiko òf ta ken
for di ki dia ni ki ten
a buta ku awor mi amiga
en bes di usa suku
awor ta usa miel
Mi no ta puntra
ta kiko òf ta ken
a buta ku awor un nò
ku ántes bo por a spera
awor ta un si
inesperá
Mi no ta puntra
ta kiko òf ta ken
a buta ku awor mi por trata bo
i bisa loke mi tin di bisa bo
sin promé tin ku purba
gana un bataya
kontra un muraya
ku tei pa protehá
pero ku a lo largu
tur hende di bo ta alehá
Mi no ta puntra
ta kiko òf ta ken
pasó lo mi no haña un kontesta
ni maske kuantu kos a drecha
Pero mi no tin kunes
i mi ta konforme
pasó awor mi ta sinti mi
mas amiga ku ántes
Crisèn Schorea (1975), di profeshon sosiólogo, ta di kurason un eskritor, kantante, aktris, un humilde i ferviente atmiradó di arte, en espesial arte eséniko.
Na desèmber 2016 el a logra hasi un di su soñonan realidat: publikashon di su promé buki di poema titulá ‘Sinti mi Sintí’ (Ku sosten di Prins Bernhard CultuurFonds Caribisch Gebied, MCB i Kadanz NV.). E título ta referí na sinti loke e ta sinti, pero tambe sinti kon su mente ta funshoná. E buki akí ta laga bo eksperensiá un tiki mas di aserka loke e ta sinti i su (mal)kustumber di rashonalisá i analisá sintimentu. Ta un intento pa uni sintimentu i pensamentu i kompartí esaki na es ku tin sintí i ke sinti. I tur esaki na papiamentu, e idioma di mas bunita na mundu.
Den pasado Crisèn a partisipá na i kolaborá ku teksto den diferente proyekto literario manera ‘Dichters in de Bomen’, ‘Literaire Tippelzone 2008 & 2009’, ‘Un buki pa lesa’ di JCIOBA , ‘Curaçao Reflections’ di Wim Snelders, ‘Kinderboekenweek geschenkboek’ Aruba 2018’ ‘Kinderboekenweek geschenkboek’ Curaçao 2018-2020 i Festival Wintertuin Curaçao. Tambe el a skibi ‘script’ pa algun ‘musical’ di Fina Dance Art School.
Crisèn ta tambe konosí komo aktris pa su aktuashon den obranan manera “Den nòmber di Tata”, “ Antigone” (A. Schoobaar), “Na Pechu” (R. Colastica) i “Palabra di Polítiko” (J. Heuvel/ M. Birge), “Prevení ta mihó ku kura” (GGZ/Klínika Capriles), “Entre Ami i Silensio; Revelashon di hende muhé” (Migarda Rafaela/Sheila Payne) i entre otro “Melting pot” i ‘Speransa’ di Fina DanceArtschool.
Na novèmber 2018 Crisèn i su 8.40 Band, a saka nan promé CD titulá ‘Morde Mi Kome Mi’.
E tayó di spagèti | Caroline Thodé
Un dia tabatin un tayó di spagèti. E tayó tabata yen-yen di spagèti hel bunita, ku su sous i bèrdura riba dje. Tabatin bròkoli bèrde, bonchi largu i e sous di tomati kòrá tabata laga tur kos mustra mas dushi ainda. Un plato sukulente pa bista. Pero e bròkoli a kuminsá reklamá, pasobra e sous ta bai den su kònòshinan di kabei. ‘Ai nò, mir’aki! Tur mi kabes ta na sous te ku e ta kore bai den mi kara. Mi no por wanta ora sous bai den mi kara! Che, shusha tur mi kabei!’
E spagèti a rabia mashá! Kon e berdura fresku ei ta tribi di rabia pasobra sous a bai den su kara. E mester ta kontentu mes ku e tin mag di ta huntu ku nan den un tayó! E sous mes tambe a bira mas kòrá ainda di rabia. ‘Kon bo kemen, mi ta shusha bo kabei? Ta ken a invita bo bin e fiesta akí? Bo ta hopi fresku bo sa!’ Anto pa malu ela sak bai mas leu ainda den e bròkoli su kabei.
‘Bo ta tribi yama mi fresku tambe antó! Abo ku bo kara kòra shushi,’ e bròkoli ta tira na kara di e sous. E spagèti a disidí di pone òrdu. ‘No bringa den e tayó, pa nos no kai afó!’ E spagèti a lora rònt di e bròkoli, lastré bai abou kun’é den hundu dje tayó. Awor sí e bròkoli a spanta! Ela kuminsá grita, pidi yudansa pasobra e ta sinti kon e spagètinan ta bòncha riba dje ku kasi e no por hala rosea.
E ora ei e bonchi largunan a disidí di defendé e bròkoli. Nan no a gusta niun tiki ku e sous a yama nan fresku. Bo’n ta haña ta ko’i loko? Tur bèrdura mester ta fresku tòg? Si no, ta den ko’i shushi ta tirabo, òf pa bestia kome. ‘Tene kurashi! Nos ta bin yuda bo,’ nan a bisa e bròkoli ku ya kasi a pèrdè den fondo di e tayó di spagèti. Nan a rèk bai te abou pa dun’e un man pa e sali. Fo’i rosea i na punto di desmayá e bròkoli a subi bin ariba. Hinter su kurpa tur na sous!
Promé ku e por a bisa algu, nan tur a mira spantá kon un fòrki a drenta e tayó, kuminsá saka seru di spagèti i bèrdura bai kun’e. Kada bes e fòrki tabata bira rònt i rònt traha mané un bòl di hilu, pa despues disparsé for di bista.
E sous só a skapa i a keda pa gran parti den bòm di e tayó. ‘Drechiiiii….,’ ela tenta e spagèti, e bonchi largunan i e bròkoli kada bes ku e mira e fòrki hisa nan bai kuné.
Pero su ora tambe a yega. Ora tur spagèti ku bèrdura e kaba, e sous a mira un lenga asina largu ta bini. I den un par di lembé, e sous tambe a disparsé.
For di e seri: ‘Un dia tabatin…’
Kuentanan apsurdo i fantástiko
Caroline Thodé werd geboren op 27 februari 1964 te Curaçao als vierde in de rij van 6 kinderen in een arbeidersgezin. Zij doorliep in 5 jaar de basisschool en maakte het vwo af aan het Peter Stuyvesant College. Van 1981-1984 werkte zij als (leerling) journalist bij de Amigoe, daarna vertrok ze naar Nederland voor een studie Sociale en Organisatiepsychologie aan de Rijksuniversiteit Utrecht.
Na haar studie deed Caroline nog 6 jaar verschillende soorten werk bij diverse organisaties, waarvan de laatste 2 jaar in een middenmanagement functie bij de Luchthaven Schiphol.
In 1997 keerde zij terug naar dushi Kòrsou en was ze de eerste 4 jaar werkzaam bij o.a. de overheid als organisatieadviseur en weer de Amigoe (dit keer als assistent to the Director / eindredacteur Ñapa). In 2003 trouwde zij met kunstenaar Ashley Mauricia en na de geboorte van hun 2 kinderen (nu 17 en 15 jaar oud) werkte Caroline 8 jaar freelance gewerkt naar gelang dat ingepast kon worden in haar taak als ‘stay at home Mom’.
Vanaf december 2011 werkt zij parttime als directiesecretaris bij het Hof van Justitie.
Schrijven en lezen zijn twee grote passies die bij haar hand in hand gaan. De laatste tijd voornamelijk beroepsmatig. Voor het schrijven van verhalen heeft zij ik rust en ruimte nodig, die zij in het drukke bestaan met werk en gezin langzaamaan hervindt.
Het verhaal ‘E tayó di spagèti’ dateert van 2014, zij heeft het opgediept en afgestoft voor inzending als haar deelname aan deze editie van de Notulen van Curaçao.
Resilient | Anna Arjun
No one knows where you’re from
or how far you’ve come
There were social barriers so high,
keeping you from the life you desire.
Poverty, famine, wars,
No one can imagine all the scars,
Political turmoil, unrest in your nation
All you wanted was safety, freedom, an education,
You were discriminated, persecuted and betrayed,
You wouldn’t have been happy if you stayed
All the hurt, tears and pain
you had nothing to lose but everything to gain,
So being brave, courageous and strong,
You tried to find a place where you belong
You were broken, afraid, scared
and totally unprepared,
But you had a goal, a wish, a vision
everything you needed, to make the decision
Not to flee,
But to finally be free
And all of the struggles of immigration
Couldn’t stop you from your destination
A difficult, hard and trying history,
all leading you towards victory,
Because you were David facing a giant
The true meaning of valiant,
You were wise, smart and brilliant
You were resilient.
My name is Anna Arjun. I am 26 years old. I’ve been writing since I was a teenager. I write poems and short stories. I write in English and in Papiamentu. I love reading, travelling and exploring nature. My goal is to become a poet someday.
Mester di rudia pa karga maishi | Elvira Bonafacio
Awe ta promé dia di lès pa e aña nobo. E promé mitar di aña no tabata wega. Tin hende no ke ni papia di dje mas, p’esei promé ku 7or ya yùfrou Meilis ta den klas.
Riba ritmo di tumba e ta drecha e bankinan na un manera ku tur studiante por wak otro. E bòrchi dilanti ta yená ku pintura di strea, slenger, kèlki, shampaña i vürwèrk ku ta proyektá su deseonan pa e aña nobo.
‘Laga mi drecha… Eh eh, ora ta bai lihé. Nò, mihó mi kaba e kosnan esensial promé.’
‘Yùùùùffff Meilis, awoooo! Bon aña!’ I manera e estatua di Hesus na Brazil, Yosh ta drenta para banda di yùfrou su mesa.
‘Ata mi adorado tormento. Bon aña Yosh. Kontentu di mira bo atrobe. Kon a pasa e kambio di aña?’
‘Yùfrou send’é! Nad’i kuent’i Toque de Queda, ta na kas promé ku 9 or ku kos. Trintiun ta pidjama party ta’tin. Send’é!
‘Yosh, bo no ta serio!’
‘Yùf, mas serio ku ora mi ta manda un karta pa Lareina.’ Yosh ta pone su tas riba mesa, i ku su telefòn den man e bai serka yùfrou Meilis.
‘Yùf ki bo ke has’ei? Nò nò, ’na mi yuda bo, bo ta muchu chikí pa e kos ei.’ Den postura di un palomba di kreis Yosh ta yega para banda di e stul ku yùfrou Meilis ta pará ariba, i ta kinipí wowo kuné. Segun ku e ta tuma e poster for di yùfrou su man, e ta sigui bisa ku kara serio:
‘Anto mi ta’tin sigur ku lo b’a krese un tiki den e dianan di fiesta pero ketu,’ i manera un galan e ta saka man pa ousiliá den e proseso di baha for di stul. Un klap Yosh ta sinti den su plant’i man, miéntras e stul ta muda for di den su banda pa bai bou di e mesa den banda, i segun e pianan ta bai dilanti su remarke ta haña kontesta:
‘Ku e tamaño akí mes mi por spanta bo, bo ta imaginá bo kiko lo pasa si mi tabata mas grandi.’
Yosh ta kuminsá imagin’é un pikines brabu den kurpa di un Gran Danes i ta bisa na bos altu: ‘Send’é!’ Pero hopi lihé e poster ku e tin den su man ta kaptura tur su atenshon. Un señora ku riba su kabes un makutu pisá di maishi chikí ku ta primi riba un bòlòbònchi, i mas abou e dicho: ‘Esei ta karga maishi sin rudia. Hasi algu sin e preparashon nesesario’. ‘Yùf, a habri aña send’é, e dicho akí…’ Bèl ta interumpí Yosh i no ta ked’é nada mas ku kaba di pega e lastu dos dichonan ku falta, miéntras ku yùfrou ta na porta ta risibí e muchanan ku ta drenta i kuminsá ku su lès.
‘Studiantenan felis dia, un tremendo komienso di e aña kalendario akí. Un aña nobo eksitoso ku hopi sabiduria i bendishon.’
Un koro ku diferente pregon i melodia ta ekspresá e bon deseonan pa nan dosente, algu úniko i di apresiá.
‘Pa nos habri aña un tiki mas sabí ku esun anterior, mi a pone poko dicho pa boso riba e muraya patras. Tur siman nos lo para ketu na un di nan. Mi ta konfia ku boso lo haña nan asina interesante ku boso lo asta usa nan debesenkuando den boso kòmbersashonnan di tur dia.’
‘Esei ta karga maishi KU rudia’, Yosh ta bisa ku un kara nèkdó.
‘Si no Yosh… Splika NOS kiko bo kemen.’
‘Simpel yùfrou, yùfrou ta bai prepará nos, pa no pasa ku nos loke a pasa aña pasá.
Boso ta kòrda dia tur skol a sera i nos mester a sigui tur lès for di kas?’ Ta manera kos ta un shap a habri i nan ta pasando wega di futbòl. Harimentu sin fin, tur hende tin un pida historia pa konta, i yùfrou Meilis kurioso pa tende for di e muchanan su boka kon nan e eksperensiá e periodo ku nan mester a sigui lès for di kas.
Manera bosero di klas Maikel, un bon amigu di Josh, ta tuma palabra:
‘Boso ta kòrda mener Kiri, e promé lès ku su yu hòmber a bin bou’i ora di lès, pimpilinchi afó pa mustra su tata e pèshinan ku el a haña?’ Harimentu.
‘Maikel esei ta ko’i loko,’ Henk ta bula’den for di su toren di vigilansia patras den klas.
‘Kon ta k’e shòrt kil kil di yùfrou Suzy?! Sintá dèftu no dilanti, pa or’e bula lanta bai den kas…hòmbu… mi wowo a bira me kontentu ku su kontent’i atras… Ku djis kòrda m’a daña aki.’
‘Hei hei, ta di mi koleganan boso ta papia, kòrda mantené e rèspèt.’
‘Sòri sòri yùfrou Meilis, ku un kara inosente e ta ekspresá su plegaria di pordon, pero ku un stèm abou ta sigui bisa:
‘Pero e yùfrou ei ta bon si…’
Maikel mesora ta interumpí:
‘Pero Henk, e mester a tende kon keshá bo a bira riba dje paso nunka mas nos a mir’é duna lès ku kamara sendé. A ni pa kumindá nos ora lès kuminsá.’ Harimentu atrobe den klas.
‘Pero Maikel, mener Kiri ta men ko. El a siña hopi lihé kon mute su mike i pone background ora e ta Zoom pa no n’ meste wak ki ta pasa den su ka, hahahahahah.’
‘Boso ta hasi echt kos di maniak. Den nos ku nos mes tabatin yen kos ku tabata un bèrgwensa. Boso ta kòrda dia ku Shani su mama a ku’é ku sla bou’i lès despues ku el a bisa yùfrou ‘Mi n’ sa’’.
‘Legumai, anto Barbi, ku pa un Barbi ku e ta nunka mi por a imaginá mi ku nan ta biba asin’ei: kortina na lugá di porta di kamber, kolchon di e kama ariba ku abou ku ta sali tur kibrá patras ora e sende kámara di su telefòn pa kontestá.
‘Anto e pober kada bes su internet tabata kai afó.’ Rani ta pone aserka.
Henk for di su toren di vigilansia mesora ta interumpí e tres damitanan pa no sigui duna mas detaye di e situashon.
‘Heavy tabata si, kon tur hende a duna nan un man despue. Ounke a duel mi si k’el a kamb’i skol. E ta’ta MI Barbi’, Henk ta suspirá, i ku su man ta deskribí kada parti di e kurpa di kitara.’
‘Haaa… Henk!’
Promé ku e mucha muhénan den klas a habraká Henk, Maikel a bula den.
‘Ei boso ta korda dia e yùfrou di Economie a bai hasi uso di screenshare i a pone e prueba ku e tabata traha pa nos wak, sin sa despues kon stòp e screenshare.’ Harimentu! Yùfrou Meilis no por a kere su oreanan.
‘I ki boso ta bisa di e mener di spañó ku no tabata sa ku ta ora di breakout room so e mester a kambia e setting pa nos por kompartí informashon di nos kòmpiuter ku klas stail’i screenshare. Kemen, durant’i lès diripiente bo ta mira kapítulo’i Reina del Sur, konsierto di Andrea Grande ku ko ta paresé riba pantaya.’ Kuakuakuakuakua un harimentu di otro mundu di Pedro i e otronan den klas. Hènk ta hari pa saka su alma but’afo, miéntras ku e ta lastra bai punta di mesa pa dal su moketa den esun di Pedro.
Yosh stratégikamente sintá dilanti ta usa zonido di su dedenan pa tuma palabra: ‘Send’é!’ Ei, pero boso ta kòrda e yùfrou chikitu ayá ku ta duna papiamentu’ i ta bira wak yùfrou Meilis di banda.
‘Boso ta kòrda kon e tabata rabia ora e ta duna turno i niun hende no sa di ki e ta papia…’
‘Ta weg’i playstation ta’ manda den su lès. Bo sa kaba do pantaya, ya kabe ta keda stret riba e pantaya’ Hènk ta komplementá.
‘E dianan ei tabata dushi!’, e mucha muhénan sintá banda di Pedro ta remarká.
‘Si! Temp’i lanta kuartu pasá di shete, laba kara, benta unifòrm riba pidjama i kome segun ta sigui lès; den pousa bai baña i mèrdia ora kaba bira kome mesora, nad’i bai kue bùs, kore den tráfiko ku kos.’ Suli ta pone aserka.
Yùfrou Meilis ta interumpí, ‘pero tabata tempu tambe kaminda produktividat tabata sero, sifranan di prueba tabata kasi kaminda awa ta fris. Awor…Kon bin?’ Hènk ku kara nèkdó ta bira kontestá: Yen distraishon yùfrou.’ Maiki manera bosero di sindikato di e papiamentistanan ta pone aserka:
‘Yùfrou, ku nos mes ku ta sigui un estudio na nivel sekundario profeshonal aña dos, ku konsientemente ta skohe pa bin skol mes tabata desviá, yùfrou por imaginá si kiko e tabata nifiká pa mi rumannan di 13 – 14 – 15 ku ta mas wega ku nos…’
Suli ta interumpí bisando: ‘…ku no sa mes kiko nan ke bira, te pa nan sa di usa kòmpiuter pa algu otro ku no ta gaming.’
‘Kemen boso ke bisa mi ku enseñansa den tempu di Covid tabata algu kaminda a karga maishi sin rudia.
Elvira Bonafacio, ta mi nòmber, di profeshon dosente di papiamentu na skol sekundario i universidat. Selebrá, kompartí i disfrutá ta algun di e palabranan klave ku por deskribí un tiki ken mi ta. Trabou boluntario ta parti di mi aktividatnan di tempu liber i klaro skirbi tambe.
Kusinchi | Inorca Rudolph
Inorca Rudolph is senior employee at the Private Customer Service and Acceptance department at Bovemij in Nijmegen, The Netherlands. She enjoys playing the keyboard, video-editing, listening to music, Latin dancing (salsa, Bachata, merengue, Kizomba, soul), photography and walking in nature. ‘It doesn’t have to be perfect. To be good. You hold the pen while writing the story of your life: your sparkling self is more than enough!’
E perfume Milagroso | Calviany Eleonora
20 november 2016
[hala rosea profundo] Hmmmm……….haaaaiiiiiiiiii………..
Esta dushi holo
Un aroma indeskribibel
E ta un poshon ku un fragansia diferente kada dia
E ta kombina diferente fragansia huntu
Formando un harmonia di holo natural
Ku semper ta kuadra perfecto pa kada persona
[hala rosea profundo] Esta dushiiiiiii…..disfruta di dje
E tin poder kurativo, relagante, trankilisante, romantiko
Produktivo, kreativo, seduktivo, eksitante
Pashonal, emoshonal, harmonioso I eksitoso
[hala rosea profundo] Lage penetra te den bo alma
Lage lanta bo spiritu, e ta penetra te den bo kurason
Kontagia bo bida ke e aroma inkrehibel aki
Lag’e krea su propio rumbo natural
Asina e ta hasi milagernan fabuloso
Den bo bida I tur rondo di bo
[hala rosea profundo] Karga ku fe I speransa
Yena ku positivismo I dorna ku bendishon
Huza e perfume aki semper
Tur kaminda den tur situashon
Kultiva e flor aki, lage florese den otro su bida
Tur hende bo topa regale un tiki di bo perfume
E perfume milagroso ku universe I todo poderoso
A yama AMOR
My presence. | Julien Tuast
My presence.
My presence is the inheritance of my ancestors.
It is more than a gift.
It is the ability of words like my grandmother.
The hard worker like my mother.
The combination of unique blood that made me.
I’m more than just the pigment of my skin.
I represent left over slaves, fighting on a mountain.
Slaves who fought for freedom, justice and equality.
They fought for the dream of a plantation.
The dream of our culture.
The dream of a race.
I am part of a generation that is ready to leave its mark on the world.
Just as our ancestors did for us here in the future.
My presence is the inheritance of my ancestors.
It is more than a gift.
Juliën Tuast is a poet from Curaçao that is Studying in the United States of America. He goes by the pen name Pillz. He started writing at the age of 13 and started performing poetry at 19 years old. For him poetry is not just away of expression but a way to show that you can do anything you set your mine to it. And this come from him having Dyslexia. His saying is this ‘I tell my story truthfully, clearly and unapologetically.’
There is nothing wrong | Sabrina Schoop
De video die Sabrina had ingestuurd is niet langer beschikbaar, wel kun je haar voordracht bewonderen op haar YouTube-kanaal.
My name is Sabrina Schoop, I was born and raised on Curaçao, studying Fine Arts in education at HKU. Only 24 years old and aspiring writer. Aiming to teach others how to use art to build and transform our society.
I’m sorry body | Aline Abdul
Mijn naam is Aline Abdul, ik ben 17 en woon op Curaçao. Ik zit in V5 en hou veel van poëzie en woordkunst. Mijn hele leven woon ik op Curaçao maar ben in Libanon geboren. November 2020 heb ik het nationaal debat gewonnen en heb ik veel complimenten gekregen omdat ik goed kan praten en verschillende dingen naar voren brengen. Ik schreef vroeger al liedjes en gedichten maar dit heeft mij meer gemotiveerd om door te gaan. Ik praat 6 talen (vloeiend): Arabisch, Papiamentu, Nederlands, Spaans, Engels en Frans.
Regina Rodríguez | Recuerdos
Mijn aam is Regina Rodríguez. Van jongs af aan vond ik het schrijven van poëzie leuk. Min eerste poëzie schreef ik toen ik 14 jaar was. Ik dicht graag in de Spaanse taal, omdat ik van mening ben dat je je gevoelens en emoties beter kan uiten in deze taal, door de brede woordenschat die deze taal bezit. Mijn grootste droom is om ooit een poëzieboek uit te geven met de titel Mil lagrimas i una gran sonrisa.
Ai mi tera! | Ashanty Rosina
Ai mi tera!
Hesus bo ta bunita bosa?
Bo ta asina presioso
Hasta Eropeo nan ke bo den nan gara
Polítiko nan ta bringa pa goberná bo
Gèng nan ta deramá sanger riba bo tera pa un kaba
Historia nan pisá riba bo lomba
Mi antepasadonan a lucha duru pa bo libertat
Kaminata largu di wèstpunt te punda
Nan a duna nan bida pabo wòrdu liberá
Hòmber ku muhé nan ku a traha duru pa kria famia
Mama nan ku a pari hopi yu
Yu nan ku a sa di saka kara
Ta nan t’e pilar nan dje baranka akí
Solo ku nunka a laga nos na kaya
Tera fertil ku semper a sa di kosechá
Laman nan blou kla pa tir’un kabes
Anto pa tir’un liña no papia mes
Mondi nan bèrdè yená ku yuana, datu i infrou
Di bandariba te bandabou ba sa di karga nos baluarte nan
Mama Elia ku’n ta kansa di konta bo historia nan
Alejandro Paula ku a sòru di amplia bo lenga
Macario Prudencia ku su bon salsa Antiano
Boy Dap ku su tumba nan zjaga zja lelé
Nos kerido Hensley Meulens pelotero te na fin
Kon mi por lubida nos Izaline Calister?
Muhé balente ku ta kanta su pais
Ai mi tera!
Kaminda mi lombrishi ta derá
Kaminda ma siña gatia, kana i kore
Ku man na mi pechu i ku hopi orguyo
Lo mi sigui kanta bo himno i halsa bo bandera
Ai mi tera!
Hesus mi ta stima bo
Unda ku mi bai mi ta broma bo
Bo ta un pèrla den Karibe
Bo tin un lugá enorme den mi kurason
Min por laga bo na kaya
Ta p’esei ma komprometé mi mes di keda saka kara
T’e dia Dios tuma mi alma
Mi nòmber ta Ashanty Rosina. Mi ta un hóben di 17 aña di edat nansé riba 7 di febrüari 2003. Mi ta aktualmente bishitando e skol ‘The College of the Dutch Caribbean’ kaminda mi ta persiguiendo e karera di ‘Sociaal Juridisch Medewerker’. Mi ta konsiderá mi mes un hóben honesto, ku kurashi i ku gusta reta mi mes pa kos nan nobo. Den mi tempu liber mi ta gusta lesa buki, meditá, modelá, wak Netflix, skirbi poesía i/òf proza.
Covid, met een staartje… | Germaine Jong Loy
‘Bai!… Bai, mi di!’ donderde ze, terwijl ze me porde. Ik stapte trillend uit haar auto, die bij elke vorige eigenaar zijn glans een beetje meer verloren had.
‘Waar heb ik dit aan verdiend?’
Haar doffe ogen gaven het antwoord:
‘Je weet zelf ook wel hoe we in deze situatie zijn beland.’
Ze had gelijk. Wat was er tussen ons veranderd?
‘Ik was altijd blij als ze van het werk kwam.
‘Kijk eens wat ik voor je heb,’ fluisterde ze, terwijl ze bakjes, met restjes stoba2 en rundvlees in sous krioyo3 uit haar tas toverde. Met een volle maag kon mijn wereld, niet stuk.
Ik wist wel dat ze van me hield, maar pas na mijn slippertje, wist ik hoeveel dat was.
Op een avond was ik aan haar bezorgdheid ontsnapt en het was maximaal genieten. Ik had een voluptueuze schone ontmoet in de snèk4, bij wie ik tot de ochtend verbleef. Tot mijn schrik had deze jongedame mij ook een seksueel overdraagbare aandoening bezorgd en zo was mijn escapade geen geheim meer.
Nu had ik een stevige scheldpartij verwacht, maar het enige dat ze zei was: ‘Dat had je niet moeten doen,’ waarna ze de doktersrekening, van 560 gulden, betaalde.
‘Als alles goed met hem is, dan ben ik blij,’ had ze de assistent uitgelegd, toen ze hem haar pinpas aanreikte.
Ik voelde me schuldig, omdat ik wist hoe groot het gat was dat deze rekening in haar portemonnee ramde, zo net na de kerst en de jaarwisseling.
Volgens de Chinezen was 2020 het Jaar van de Rat. We waren het nieuwe jaar begonnen, met het nieuws dat inwoners van China op mysterieuze wijze dood neervielen. Na een paar weken begrepen we dat het Covid 19 virus de schuldige was. Het virus verspreidde zich supersnel en kreeg al gauw de status van pandemie. Aangezien dit alles zich voornamelijk in Azië, Europa en de USA afspeelde, maakten wij ons niet druk. Curaçao was zo ver van die wereld… Dachten we! Tot het moment dat ze vertelde:
‘Er is een man in het ziekenhuis hier overleden aan Covid. De scholen zijn nog een paar dagen open, maar daarna moet alles dicht. Wie kan, moet vanaf zijn huis werken.’
De Corona-oorlog was begonnen. We verschansten ons in huis met een wapenarsenaal van ondermeer: toiletpapier, thee, olie, blikjes sardine, melk, funchi5 en corned beef.
In de lock-down hadden we nog meer tijd en aandacht voor elkaar. We waren de hele dag samen. Het enige moment dat ze even van huis ging, was voor een bezoek aan de supermarkt. Dat mocht, als ze zich maar hield aan de maatregelen als het ontsmetten van alle contactplekken en het bewaren van een onderlinge afstand.
Haar baas zag continuatie van zijn restaurant niet meer zitten en deed zijn etablissement voorgoed dicht. Hoe ze het ook probeerde, nu een baan krijgen was als het vinden van een diamant op een vuilnisbelt.
Curaçao kon niet eeuwig op slot blijven en de regering besloot de economie voorzichtig weer op te starten. Het was kiezen of delen; het volk laten sterven van de honger of doodgaan aan het virus.
De maand erop begon de huisbaas op te spelen.
‘Mensen als ik moeten ook eten en het wordt tijd dat je een keertje betaalt,’ drong hij met een luide stem aan en de hele buurt genoot vanachter hun gordijnen mee van zijn act.
‘E koño aki ta pone mi kara na bèrguensa6! Begrijpt hij niet dat ik al vijf maanden zonder werk zit?’
De huisbaas hield zijn geschreeuw zeven dagen lang vol. Ze legde hem het zwijgen op door alle geld dat ze nog over had, bij elkaar te schrapen. De prijs die wij betaalden voor onze rust was dat we acuut van drie, naar één maaltijd per dag moesten. Neen, hem betalen was niet slim, ik weet het, maar gedane zaken nemen geen keer.
Weet je, hoe het hebben van honger aanvoelt? Het enige dat je hebt zijn visioenen over eten. Als ik mijn ogen sloot, rook en proefde ik alle hapjes die ze ooit eens voor me had meegenomen.
Hierna belandden we in de fase van slappe thee. Ze trok thee van een zakje dat ze al -tig keren had gebruikt. Met dat hete water spoelde ze de laatste korrels uit de suikerpot en daarna aten we beiden van een smakeloze, waterige funchi.
Als ik niet zo onbezonnen was geweest begin januari, zouden we nu 560 gulden rijker zijn, verweet ik mezelf.
Onze situatie was nu uitzichtloos geworden en de sprankel in haar ogen doofde.
‘Ga je mee?’ vroeg ze op een avond, ‘ik ga een ritje maken.’
Blij om even eruit te zijn, nam ik plaats in de auto. De wind woei in mijn gezicht en ik genoot van het ritje waardoor ik even de honger vergat. We reden langs de mondi7 van Hato, in de buurt van het vliegveld.
Ze gooide haar stuur om. Ze remde. De auto stond stil aan de kant van de weg. Ik was stomverbaasd, want het ging zo snel. Ze leunde over en smeet het portier open.
‘Bai!… Bai, mi di!8‘ bulderde ze, terwijl ze me porde. Ze had nog nooit zo ruw tegen me gesproken en ik stapte trillend uit haar auto.
‘Waar heb ik dit aan verdiend?’ kermde ik.
Haar doffe ogen gaven het antwoord.
‘Je weet zelf hoe we in deze situatie zijn beland.’
Ze trok het portier dicht en gaf plankgas.
Ik holde achter de auto aan en gilde:
‘Heee, kom terug! Ga niet weg. Laat me hier niet alleen.’
Ik riep haar naam tot ik schor was… Ze keek niet op of om. Ik was alleen op een stille weg verlicht door een eenzame lantaarn.
Daar stond ik, buiten adem en met een zere keel. Ik had dorst en honger. Wat nu? Ik was verdrietig en teleurgesteld. Zij, had mij verraden!
Ik plaste van de zenuwen tegen een wabistruik9 en daarna tegen een bolcactus. Van ellende kroop ik in een roestige koelkast zonder deur, die er lag. Ik jankte mezelf uiteindelijk maar in slaap en droomde over haar en de veiligheid van ons huis.
Ik werd wakker van vogels die tsjirpten en het geritsel van blòblò’s10 die met elkaar aan het wedijveren waren wie het hardst kon rennen. Als ik zou beginnen te lopen zou ik bij ons huis terecht komen?
Ondanks wat ze me aangedaan had, wilde ik bij haar zijn. De zon kroop hoger aan de hemel. Water… Ik kon zo een emmer leegdrinken. Ik verlangde naar een flinke bak eten. Aan de andere kant van de straat waren er bomen en schaduw. Ik stak de straat over, voelde me duizelig van de hitte, de honger en dorst, toen…
Gierende banden. Ik vloog in de lucht, kwam met een klap neer op het hete asfalt. ‘Ai mi Dios11, ik ga dood!’
‘Oh my God, I didn’t kill you, right12?’
Koel water vloeide over mijn kop. In eerste instantie zag ik een paar zandkleurige oorlogslaarzen en een militairgroene broek en pas daarna haar bruingroene ogen.
‘Goed zo. Je was bijna dood. Wat doe jij hier, zo helemaal alleen? Kom,’ zei ze, ‘Heb je dorst?’
Ik dronk gulzig de rest van het water uit de waterfles.
‘Je bent mager, wanneer heb je voor het laatst gegeten?’
Ze gaf me een restant hamburger. Het broodje verdween in een hoog tempo. Wauw, eindelijk… Dat voelde ietsje beter aan en uit dankbaarheid kuste ik haar hand.
‘Je kunt hier niet blijven, want dat zal niet goed gaan. Hier rijden ze je van je sokken en dan ben je echt dood. Je kan beter met mij mee dan hier blijven ronddolen’ en ze pakte me op.
Oh, haar handen waren de lijm van mijn ziel en ik liefkoosde haar wang, met mijn tong.
‘Ooh, good boy. Deze dagen lopen er zovelen van jullie rond. Misschien kan ik jullie allemaal niet helpen, maar één is één…’ en ik voelde haar hart, door de stof van haar hemd. Ze legde me voorzichtig op de, naar nieuw ruikende plastic stoelen, van haar wagen.
Ik wist niet precies waar dit alles naar toe ging, maar het voelde als een droommantel aan, die ik al kwispelstaartend omdeed.
—
1 Ga weg! Verdwijn, zei ik!
2 Stoofpot
3 Tomatensaus
4 Bar
5 Korenmeel
6 Deze lulzak zet me te schande
7 Wildernis
8 Ga weg! Verdwijn, zei ik!
9 Struik met dorens
10 Blauwe salamander
11 Ach mijn God
12 Oh God ik heb je niet doodgemaakt he?
Germaine Jong Loy is geboren en getogen in Suriname, maar woont al 35 jaar op Curaçao. Ze schrijft een regisseert op 9-jarige leeftijd een musical. In 1984 volgt ze de opleiding Dance in Education aan de Edna Manley School of Performing Arts in Jamaica. Om een breder publiek kennis te laten maken met haar werk presenteert ze de volgende One woman shows: Drie keer M, Gifts fram Yemaya, Benane met vet. Germaine tracht een brug te slaan tussen haar werk dat zich uit in verschillende dimensies.
Mi Tata Su Oloshi | Cletis Clay
I’m Cletis Clay. I’m led by inspiration which manifests itself, among other things, through poem & song writing. The inspiration comes primarily in my mother tongue, Papiamentu. A unique language spoken on the islands of Aruba, Bonaire and Curaçao, where I was born and raised. Let inspiration be your guide.
Prome mi baha pa sawaka | Paul H. Lauffer
Prome mi baha pa sawaka mi ke holebo un biaha mas
Sinti bo kayente kurpa
Brasa i sunchi bo
Karisia tur bo kurva nan
Namorabo hinter anochi
Yanga yega shelu huntu den un gritá
Lanta baila pia bou den awaseru un piesa selestial
ku nos kèlki merlot na man
Prome mi baha pa sawaka
Paul H. Lauffer (1950) heeft twee kinderen, Shahira en Raoul, en twee kleinkinderen, Maison en Jaym. Hij is penshonado vanaf 2010.
Anochi | Christine Krolis
Tin papiá
ami no sa ku ta bèrdat
Ta nan di ku ta asina
Ami tin mi dudanan
Pero nan ta hura ku
Anochi ora kaya
Ta bashí
E edifisionan ta hasi i deshasí
Tin ta purba rebibá nan gloria
Otro ke mustra ku ainda e tin balor
Anto no lubidá esun ku ta manera
Un dama ku no sa
Ku su tempu a kaduká
Ainda e ke estrená i te
Hasta heringá ku edifisio nobo
Ku ainda no tin nada di historia
E supuesto testigunan ta hura
Pa bida di nan mama
Ku anochi ora tur alma
Ta na soño
Monumentonan ta haña bida
Nan ta desfilá i broma
Ku nan grandesa
Nan ta pretendé ku
Ainda nan tin hopi di bisa
Kaweta mane’ mi so
Mi mes lo bai un dia
Lo mi bisti sapatu di kurashi,
Mara mi kabes ku kreatividat
I bah den kaya pa mi mes mira
Paso e espektakulo aki ta bale la pena
Anto si nan ke regalami estadia den
Montekristo ………….
Lo mi splika nan na plaka chikí
Ku ta paso nan ta bisti
sapatu barata di envidia
I nan ta mara nan kabes ku
E lensu laf i monótono
Di logika!
Mi nòmber ta Christine Krolis. Un di mi hòbinan ta skibi. Ta mi deseo pa un dia bira un eskritora full-time. Ku 12 aña m’a kuminsá skibi kuenta, ku 14 aña m’a kuminsá skibi poesia i kantika. I ku 18 aña m’a skibi mi promé komedia. Na tur mi tin mas ku 30 dagboek…..kemen skibimentu pa mi, ta kasi mes nesesario ku halament’i rosea!
KÒRSOU | Myra Römer
ik loop over de plaza’s
pleinen van mijn jeugd
barkjes in het Waaigat
ik hoor van simandan
linten in vier kleuren
oranje rood wit blauw
dori mako si mi muri
dan loop ik hier nooit weer
op bankjes oude mannen
gekookte pinda’s een voor een
pellen en ’t zout opzuigen
vrouwen; en verweerde handen
langzaam over koopwaar gaan
panseiku i kakiña
dori mako si mi muri
dan loop ik hier nooit weer
de wind met al zijn streken
rokken zwieren hip pa ki
panamahoeden, brede randen
wayabera bon pegá
op de pleinen van mijn jeugd.
pandushi, sjosjoli
dori mako si mi muri
dan loop ik hier nooit weer
Myra Römer (1946) is een Nederlands-Antilliaans dichteres, schrijfster en kunstenares. Römer volgde de HBS op het Peter Stuyvesant College op Curaçao. Op jonge leeftijd bleek ze al een begenadigde tekenaar en schilder. Op achttienjarige leeftijd vertrok ze naar Nederland, waar ze in Tilburg de Katholieke Academie voor Beeldende Kunsten volgde. In 1970 vertrok ze naar Groningen, waar ze aan de Rijksuniversiteit Groningen kunstgeschiedenis en archeologie studeerde. Römer werkte meer dan dertig jaar als tekendocente aan een middelbare school in Leek, waarvan sinds 1988 ook als conrector.
Gedurende haar hele leven heeft Römer ook gedichten en korte verhalen geschreven. Nadat ze in 2001 met FPU ging, legde ze zich op schrijven toe. Al in 1970 publiceerde ze in het Antilliaanse literaire tijdschrift Watapana. In 1999 verscheen haar debuutbundel Een roeier in de nacht, een gelegenheidsuitgave bij het jubileum van een aantal leraren aan het Nienoordcollege in Leek. In 2000 verschenen van vijf van haar gedichten in de bundel Voetsporen. In 2001 kwam haar dichtbundel Na mi nomber/Bij mijn naam uit. In 2005 publiceerde ze Verhalen van Fita, een bundel korte verhalen over het opgroeien van een meisje op Curaçao. In 2008 verscheen haar boek Het geheim van Gracia, een roman die handelt over een vrouw die op jeugdige leeftijd is verkracht, met voodoo wraak heeft genomen op haar verkrachter, waarna demonen haar tot op hoge leeftijd blijven achtervolgen.