Een lichaam dat schrijft

Dit is het onderzoeksdossier van Maureen Ghazal bij haar Wintertuinsessie ‘Een lichaam dat schrijft’. In dit dossier vind je een podcast van de avond, een epiloog van Maureens hand, foto’s van de avond en de hand-out die er werd uitgedeeld.
Tijdens het Wintertuinfestival op 1 april presenteerde schrijver Maureen Ghazal haar Wintertuinsessie in Doornroosje. In drie rondes in een van de kleedkamers van het poppodium ging zij op zoek naar een antwoord op de vraag: hoe kan je in een schrijfproces lichaam en geest verenigen?
De eerste twee rondes bestonden uit een gesprek met en performance van Marieke Polderdijk en een performance van Pelumi Adejumo. De ruimte werd door kunstenaar Irma van Doornmalen omgetoverd tot een opzichzelfstaand lichaam, die in de laatste ronde het publiek meenam in een rituele ervaring. De eerste en laatste ronde zijn hieronder terug te luisteren.

V.l.n.r. Pelumi Adejumo en Maureen, Marieke Polderdijk en Maureen, Irma van Doornmalen en Maureen (eerste twee foto’s door Elske Nissen)

Conclusie | Maureen Ghazal

Een lichaam dat schrijft

Op het moment van schrijven lig ik op bed, iets rechtop, mijn rug ondersteunt door kussens, mijn benen gestrekt, op mijn onderbuik ligt een warme kruik. Een aantal jaar geleden maakte deze houding geen onderdeel uit van mijn maakproces. Ik schreef op de manier waarop ik dacht dat het schrijfproces eruit hoorde te zien: zittend op een stoel achter mijn bureau.
Het onderzoek naar mijn schrijvende lichaam is er vooral een van bewustzijn. Het is het dagelijks voelen dat ik een lichaam heb, nagaan op welke manieren mijn lichaam betrokken is bij mijn schrijven en de erkenning dat mijn lichaam daarin even essentieel is als mijn geest.
Ik kwam erachter dat Embodied learning en embodied writing hand in hand gaan. Door te voelen in je lichaam leer je wat je lichaam wil vertellen en kan je lichamelijk schrijven. Herinneringen worden in cellen opgeslagen; het lichaam huist een archief aan verhalen en beelden die zich openbaren wanneer je bewust in je lichaam aanwezig bent.
Mijn lichaam neemt met haar zintuigen waar en brengt me naar plaatsen die inspireren. Ze vertaalt de ervaringen naar mijn geest. Lichaam en geest zijn gedurende het leven continu met elkaar in gesprek dus wilde ik ze ook gelijken maken in mijn schrijfproces.
Terwijl we tijdens de Wintertuinsessie in de geborgen ruimte zaten die kunstenaar Irma van Doornmalen maakte, besefte ik dat het lichaam een veilige omgeving nodig heeft om mee te kunnen doen in een schrijfproces. Het lichaam heeft net als de geest ruimte nodig om zich te kunnen uiten en creëren.
Tijdens het lezen en zien van werk van andere makers die op een lichamelijke manier werken verwonderde ik mezelf over de vele manieren waarop lichaam en geest kunnen samenkomen in een maakproces. Zo verblijft Marieke Polderdijk in het landschap waarover ze schrijft, raakt ze de aarde aan en gaat ze na hoe haar lichaam zich tot de plek verhoudt. Pelumi Adejumo onderzoekt in performance hoe ze met haar stem tekst kan dragen en op welke manieren het ritme invloed heeft op de taal. Irma van Doornmalen stelt in haar kunstpraktijk het vrouwelijk lichaam centraal en maakt lichaamssculpturen en leidt vrouwencirkels.
Het lichaam dient vooral ruimte te mogen innemen. Door het lichaam en de geest als gelijken te zien in een schrijfproces kunnen ze verhalen uitwisselen. Geen enkele bezigheid is enkel een geestelijke bezigheid. Het schrijfproces heeft een zekere gevoeligheid nodig die kan ontstaan wanneer het geheel aan lichamelijke sensaties en ideeën samenkomen.

Meer lezen over embodied writing bekijk de hand-out, die ik maakte op basis van mijn eigen bronnenonderzoek.

Marieke Polderdijk en Maureen Ghazal (foto door Elske Nissen)

Help Maureen

Maureen Ghazal kampt al drie jaar met chronische bekkenpijn. Ze kan hierdoor niet lang zitten, is gauw moe en ervaart elk moment van de dag een brandende pijn. In Nederland weten ze weinig van haar conditie af en is Maureen bijgevolg uitbehandeld. Maar in Londen heeft zij een kliniek gevonden waar ze haar hopelijk wel kunnen helpen. Omdat de behandelingen aldaar niet worden vergoed door de zorgverzekeraar en deze prijzig zijn, is Maureen een Gofund me gestart om een deel van de kosten te dekken. Wil je haar helpen, klik dan door!

—
De Wintertuinsessie ‘Een lichaam dat schrijft’ is de tweede in een vernieuwde reeks waarin makers uit of verbonden aan het talentontwikkeltraject van Wintertuin het podium tot hun beschikking krijgen voor artistiek onderzoek. Tijdens deze literaire talkshows kunnen de schrijvers, samen met de gasten en het publiek, relevante thema’s uit hun werk uitdiepen. Naast hun dagelijkse rol als schrijver en maker krijgen ze hier de ruimte om te experimenteren met andere rollen die relevant zijn in de beroepspraktijk van een schrijver, zoals programmamaken, interviewen en presenteren.